چالشها و فرصتهای روند دیجیتالیزه شدن بر عدالت و دسترسی به دادگاه

دیجیتالیزه شدن فرایندهای قضایی با ابزارهایی مانند ثبت الکترونیکی دعاوی و دادگاه آنلاین، فرصتهایی برای افزایش سرعت و شفافیت ایجاد کرده اما خطراتی مانند شکاف دیجیتال و کاهش عدالت رویه ای را نیز به همراه دارد. هدف اصلی تحلیل نقش فناوریهای نوین مانند سامانههای ثبت الکترونیکی دعاوی، جلسات دادگاه آنلاین و پروندههای دیجیتال در بهبود یا تضعیف دسترسی برابر شهروندان به عدالت است. این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش است که دیجیتالیزه شدن تا چه حد میتواند موانع موجود در سیستم قضایی سنتی را برطرف کرده و در عین حال چه مخاطراتی از نظر عدالت رویه ای و نابرابری دیجیتال به همراه دارد. در واقع روش پژوهش ترکیبی از مطالعه کتابخانهای و تحلیل کیفی دادههاست در مرحله اول، منابع علمی قوانین و گزارشهای داخلی و بین المللی بررسی شدند. در مرحله دوم مصاحبه های نیمه ساختاریافته با قضات وکلا و کارشناسان فناوری اطلاعات انجام شد تا ابعاد عملی و تجربی موضوع روشن شود. همچنین نتایج نشان میدهد که دیجیتالیزه شدن میتواند با کاهش هزینه ها، تسریع رسیدگی و افزایش شفافیت، فرصتهای قابل توجهی برای تحقق عدالت فراهم آورد با این حال چالشهایی مانند شکاف دیجیتال، مشکلات امنیت داده و خطر کاهش تعامل انسانی تهدیداتی جدی برای عدالت و برابری در دسترسی به دادگاه محسوب میشوند. در نتیجه، تحقق کامل مزایای دیجیتالیزاسیون نیازمند سیاست گذاری دقیق و آموزش فراگیر است.

کلیدواژه ها:

عدالت دیجیتال ، دسترسی به دادگاه ، شکاف دیجیتال ، امنیت داده های قضایی