ساختار سیاسی ایران به عنوان یک جمهوری اسلامی: تحلیل ساختار، ترکیبی تنش های نهادی و چالش های مشروعیت در تقابل با الگوهای کلاسیک حکمرانی

ساختار سیاسی ایران به عنوان یک جمهوری اسلامی همواره موضوع بحث های پیچیده و جذاب در مطالعات حقوقی و علوم سیاسی بوده است. این نظام با تلفیقی بی همتا از عناصر دینی، مردم سالاری و نهادهای انقلابی الگویی فراتر از تقسیم بندی های کلاسیک 'پارلمانی' یا 'ریاستی' ارائه می دهد. مقاله پیش رو با بررسی ساختار چندلایه حکومت، ایران از نقش فراقوه ای رهبری تا جایگاه رئیس جمهور، مجلس شورای اسلامی و نهادهای نظارتی مانند شورای نگهبان می کوشد به این پرسش پاسخ دهد: آیا ایران را می توان در چارچوب نظام های پارلمانی یا ریاستی تعریف کرد یا این ساختار گونه ای سوم با منطق خاص خود است؟ با تحلیل قانون اساسی ایران و تعاملات قوای سه گانه نشان داده می شود که تمرکز قدرت در نهاد رهبری، نظارت شورای نگهبان بر انتخابات و قانون گذاری و محدودیت های اختیارات رئیس جمهور تمایزی آشکار با الگوهای مرسوم جهانی ایجاد می کند. این مقاله همچنین تاثیر این ساختار ویژه بر سیاست های داخلی، روابط خارجی و تنش های نهادی را بررسی کرده و به چالش های حاکمیت دوگانه 'مردم و فقیه' می پردازد. در نهایت، این پژوهش فرضیه 'نظام ترکیبی انحصاری' ایران را به عنوان الگویی منحصربه فرد در نظریه های حکمرانی مطرح می کند که فهم آن کلیدی برای تحلیل تحولات خاورمیانه است. این چکیده با ترکیب پرسش های چالش برانگیز، تحلیل نهادهای کلیدی و اشاره به پیامدهای منطقه، خواننده را به ادامه مطالعه مقاله ترغیب می کند.

کلیدواژه ها:

نظام پارلمانی ، نظام ریاستی ، جمهوری اسلامی ، مجلس شورای اسلامی ، شورای نگهبان ، قانون اساسی ایران ، ریئس جمهور