مطالعات انتقادی ترجمه و بازتاب قدرت در انتقال مفاهیم فرهنگی از فارسی به زبانهای دیگر

پژوهش حاضر با رویکردی نظری انتقادی و میان رشته ای به بررسی ترجمه متون فارسی به زبانهای جهانی، به ویژه انگلیسی پرداخته و این فرض را بررسی میکند که ترجمه فراتر از کنشی زبانی بستری برای بازنویسی، تلطیف یا تحریف هویت فرهنگی است. با اتکا به نظریه های گایاتری اسپیواک (پسااستعمار) لارنس ونوتی نقد (ترجمه) و میشل فوکو (گفتمان و قدرت) مجموعه ای از متون ادبی عرفانی و تاریخی فارسی تحلیل شدند تا نحوه مداخله، قدرت بازار نشر، و ساختارهای گفتمانی در بازنمایی ایران در زبان مقصد مشخص شود. یافتهها نشان داد که بسیاری از ترجمه ها با بی صداسازی سوژه های حاشیه ای، بومی سازی، افراطی و بازنویسی مفاهیم قدرت در جهت همساز کردن محتوای فرهنگی با گفتمان مسلط جهانی عمل میکنند. این فرآیندها منجر به شکل گیری چهره ای مقبول اما غیرواقعی از ایران در زبانهای مقصد شده است. در مقایسه با مطالعات پیشین پژوهش حاضر با ارائه چارچوبی تلفیقی از سه نظریه، فوق درک چندلایه و گسترده تری از ترجمه به مثابه کنش گفتمانی، فرهنگی و سیاسی ارائه میدهد. نتایج پژوهش لزوم توجه به ترجمه های فرهنگی با رویکردی آگاه به قدرت هویت و گفتمان را برجسته میسازد و بر ضرورت طراحی چارچوبهای تحلیلی بومی و آموزش مترجمان در حوزه های نظری فراتر از زبان تاکید میکند.

کلیدواژه ها:

ترجمه بازتاب ، قدرت مفاهیم فرهنگی ، زبان فارسی