بررسی موتیفهای ادب عرفانی در شعر ارسباران

ارسباران عنوان منطقه ای در آذربایجان شرقی است که شهرهایی از جمله اهر و ورزقان، کلیبر هریس را شامل می شود. از دیرباز تا اکنون در این منطقه شعر فارسی در کنار شعر ترکی رایج بوده است و شاعران برجسته همچون ابوالقاسم نباتی، حامد اهری، اسماعیل سلطانی و اماموردی سامانی از شاعران برجسته این منطقه هستند که به محتوای عرفانی در شعر اهمیت داده اند. در این مقاله با مطالعه کتابخانه ای، به شیوه توصیفی تحلیلی اشعار این شاعران از دیدگاه مشابهات موتیفهای عرفانی با شعر عرفانی ادبیات کلاسیک بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد شعر ارسباران ادامه دهنده ادبیات عرفانی کلاسیک است که از گذشته تا به امروز در ادبیات این منطقه دیده می شود. موتیف های عشق، الهی آفرینش، انسان تقابل عشق و عقل، نکوهش عقل جزئی، موتیف قلندری و رندی و نقد زهدریایی در شعر ارسباران برجسته است و همسویی با عرفان عاشقانه دارد. از شاعران مورد مطالعه نباتی، حامد اهری و اسماعیل سلطانی جزو شاعران عرفانی این منطقه هستند که محتوای اصلی شعرشان عرفانی است. سالک اهری و اماموردی سامانی در کنار مضامین مختلف به شعر عرفانی نیز توجه کرده اند.

کلیدواژه ها:

ارسباران ، عرفان ، موتیف عشق ، رند ، عقل