تحلیل نحوی و ساختار جمله در نثر کهن فارسی

متون کهن فارسی به عنوان یکی از منابع غنی،زبانی دارای ساختارهای نحوی پیچیده ای هستند که تغییرات زبانی را در طول تاریخ فارسی منعکس میکنند. این پژوهش با هدف بررسی و تحلیل ساختارهای نحوی متون کهن فارسی و مقایسه آنها با فارسی معاصر انجام شده است در این راستا این پژوهش به تحلیل جملات،پیچیده ترکیبات وصفی،اضافی جملات شرطی و عبارات مصدری در حکایتی از مرزبان نامه پرداخته و روند تحول جملات را در گذر زمان بررسی کرده است. روش پژوهش بر اساس چارچوبهای نظری نحو،زایشی دستور وابستگی و تحلیل تاریخی طراحی شده است با استفاده از این چارچوبها متن انتخاب شده از متون حکایتی فارسی کهن تجزیه و تحلیل شد و نتایج آن با نمونه های مشابه در فارسی معاصر مقایسه گردید. یافتههای پژوهش نشان داد که متون کهن فارسی دارای جملات مرکب و پیچیده با افعال متوالی ترکیبات وصفی اضافی چندلایه و جملات شرطی مبتنی بر افعال التزامی هستند این ویژگیها در فارسی معاصر به سمت ساده سازی گرایش داشته و جملات کوتاه تر افعال ساده تر، و وابستگیهای نحوی کاهش یافته جایگزین ساختارهای پیچیده شده.اند تغییرات زبانی مشاهده شده تحت تاثیر عواملی نظیر تغییرات،فرهنگی،اجتماعی و تعامل با زبانهای دیگر رخ داده اند. نتیجه گیری پژوهش نشان میدهد که تغییرات نحوی زبان فارسی بازتاب دهنده تحول فرهنگی و اجتماعی در طول زمان است تحلیل این تغییرات میتواند به فهم بهتر تاریخچه زبان فارسی و تاثیر عوامل مختلف بر ساختار زبانی کمک کند و مبنایی برای پژوهشهای آینده در حوزه زبان شناسی تاریخی فراهم سازد.

کلیدواژه ها:

متون کهن فارسی ، نحو ، زایشی دستور وابستگی ، جملات شرطی ، تحلیل تاریخی