هنرشاعری فردوسی (خنده در شاهنامه)

انسان در مدت زندگی خود فراز و نشیبهای فراوانی را تجربه می کند و به واسطه آن شاد و غمگین شده و احوال ثابت و یکسانی ندارد. یکی از گسترده ترین مباحث علم روان شناسی موضوع غم و شادی است. افراد زیادی برای تغییر حالت انسان از غم و سوق دادن او به سوی شادی هر کدام به تناسب توانایی خود کوشیده اند تا بتوانند به این مهم پرداخته و به نوع بشر کمک کنند. از ورود به حیطه به طنز گرفته تا ساخت و تولید دارو و نوشتن کتاب و... از امور مهمی است که انسان همواره در تلاش است تا شادی را به هم نوع خود هدیه کند. فردوسی نیز با خلق شاهکار بی نظیر خود از هر حیث کمک شایانی به بشر کرده است. شاهنامه یکی از آثاری است که برای درک مفاهیم والای آن باید موشکافانه و تیزبینانه وارد دنیای پررمز و راز آن شد تا بتوان به درک درستی از اشعار او دست یافت. شاهنامه می تواند در رشته های تاریخ، جامعه شناسی، مردم شناسی، قوم شناسی و به خصوص روان شناسی به دانشمندان ما کمک کند. اثر بی همتای فردوسی به مثابه دارو و مسکنی آرام بخش در هر کوی و بزرگن و خانقاه و دیر و قهوه خانه ای نفوذ کرده و به شفای روح و جان مشتاقانش می پردازد. با وجود این که تا کنون تحقیقات بیشماری پیرامون شاهنامه صورت گرفته است، شاید بتوان ادعا کرد که هر پژوهشی حول این اثر بی مانند حرف و سخنی نو در بر دارد. اکنون در این، مختصر به گوشه ای از هنرنمایی فردوسی پیرامون احساس شادی و بارزترین جلوه آن یعنی خنده می پردازیم. فردوسی در شاهنامه، طوری احساساتی مانند شادی، غم، هیجان، افسوس و دریغ، پرخاش و خشم و... را منعکس کرده است که خواننده خود را در آن احساس شریک دانسته و پابه پای آن شخصیت در دل ماجرا پیش می رود. در میان حماسه پردازان، ایران فردوسی را دیگرم نیست. «شاهنامه» او نیز تک است و یگانه، جاودانه و جاودانه این منظومه، جوشان چشمه آب حیاتی است که به فردوسی نموده اند، چون صدای سخن عشق خوشترین یادگاری است که در این گنبد دوار همچنان طنین انداز است و خواهد بود.» اکنون نگاهی مختصر به شادی و خنده در این یادگار گنبد دوار خواهیم داشت. شادی در شاهنامه شادی احساسی درونی است که به واسطه عوامل بیرونی در انسان ایجاد می شود و این احساس گاهی به صورت بروز هیجان در انسان دیده می شود. شادی هم جزء فعل و انفعالات مغز است؛ طوری که عوامل خارجی در سیستم مغز اثر می کنند و عصب های مغز این هیجانات را به نقاط اجرا می رسانند. جایگاه اصلی هیجانات چهره است. چهره یا صورت می

کلیدواژه ها:

شاهنامه فردوسی ، شادی ، خنده