دانشیار مرکز تحقیقات گیاهان دارویی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، کرج، ایران

اثنوبوتانی یک رشته علمی است که به منظور ثبت استفاده سنتی از گیاهان در مناطق خاص ایجاد شده است. این دانش که به طور تاریخی از طریق انتقال نسل به نسل افزایش یافته است، به خطر فراموشی ناشی از پیشرفت تکنولوژی در معرض قرار گرفته است. هدف اصلی این مطالعه بررسی گیاهان رایج و کاربردهای آنها در استان مازندران، ایران است. داده ها با استفاده از مصاحبه های ساختار یافته جمع آوری شدند، به ویژه با ساکنان سالخورده رستمکلا در مازندران. همزمان با مصاحبه ها، نمونه های گیاهی جمع آوری و با استفاده از منابع گیاه شناسی معتبر شناسایی شدند. یافته ها نشان می دهد که به دلیل گیاهان غنی منطقه، خانواده های مختلف گیاهی توسط جمعیت محلی استفاده می شوند. در میان اینها، اعضای Apiaceae با ۱۷.۶۴٪ بیشترین فراوانی را داشتند و Rosaceae و Fabaceae در رتبه دوم و سوم برای استفاده خود قرار گرفتند. علاوه بر این، اندام های هوایی و دانه ها با توجه به مصرف گیاهان دارویی، بیشترین استفاده را داشتند و بیماری های گوارشی با ۲۹.۴۱٪ بیشترین درمان را داشتند. بیشتر این گیاهان برای مصارف تغذیه ای یا درمانی استفاده می شوند، با کاربرد محدود در صنعت یا دامپروری. با توجه به ضرورت توسعه رویکردهای درمانی نوین، به نظر می رسد ضروری است که دانش اتنوبوتانی سنتی را سیستماتیک بررسی و مستند کنیم. این تلاش نه تنها ارث فرهنگی نسل های گذشته را حفظ می کند، بلکه اهمیت ضبط و حفاظت از حکمت اتنوبوتانی را به عنوان یک منبع ارزشمند برای توسعه پایدار، پیشرفت بهداشت عمومی و تحقیقات علمی آینده را تاکید می کند.

کلیدواژه ها:

گیاهان دارویی و خوراکی ، اتنوبوتانی ، Fabaceae ، مازندران ، Rosaceae