نقد سبک شناسی اعجوبه و محجوبه

خلاصه متون ادبی فارسی همواره بستر مناسبی برای بررسی سبک شناسی بوده اند و از خلال آنها می توان نحوه تعامل زبان، بلاغت و اندیشه را در ساختار متن تحلیل کرد. اثر «اعجوبه» و «محجوبه» یکی از نمونه های برجسته قصه های عامیانه است که در قرن هفتم هجری به قلم حامد بن فضل الله سرخسی تالیف شده و شامل بیست قصه با مضامین اخلاقی و اجتماعی است که از زبان دو راوی نقل می شود. این پژوهش با رویکردی توصیفی - تحلیلی به معرفی اعجوبه» و «محجوبه و بررسی ویژگی های، زبانی، ادبی و فکری آن پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهند که این اثر به دلیل ویژگی های سبکی خود در زمره نثر فنی قرار می گیرد. در لایه ی زبانی متن با استعمال واژگان عربی، استشهاد به آیات و احادیث، بهره گیری از امثال و حکم و توصیف غنای زبانی خاصی یافته است. در لایه ی ادبی، استفاده گسترده از صنایع بلاغی نظیر، سجع، جناس، واج آرایی و موازنه جلوه ای برجسته در ساختار متن ایجاد کرده است. در لایه ی فکری، تاکید بر موعظه و اندرز، سبک گفت وگو محور، بازتاب روایت های دینی، عناصر اسطوره ای و نگرش زن ستیزانه از شاخصه های بنیادین این اثر محسوب می شود.

کلیدواژه ها:

اعجوبه و محجوبه ، حامد بن فضل الله سرخسی ، سبک شناسی ، محور زبانی ، ادبی ، فکری