نگاهی دوباره به تحول سبک شعر معاصر ایران پس از انقلاب اسلامی

پس از انقلاب اسلامی ایران شعر فارسی دچار تحولات بنیادین در ساختار، محتوا، زبان و سبک شد. این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و انتقادی به بررسی تحول شعر فارسی پس از انقلاب اسلامی پرداخته است. در دهه نخست شعر با مضامینی چون آرمان گرایی، مقاومت، عدالت خواهی و هویت دینی همراه شد و جنگ ایران و عراق جریان شعر دفاع مقدس را شکل داد و ورود نظریه های مدرن ادبی مانند پست مدرنیسم، ساختارگرایی و بینامتنیت همراه با تعامل با ادبیات جهانی موجب فاصله گرفتن شعر فارسی از سبک های کلاسیک و حرکت به سوی فرم های نوین شعر، آزاد، مینیمالیستی و تجربی شد. ایجاد گروه های تکفیری و مقاومت مدافعان حرم بار دیگر برخی مفاهیم حماسی و دینی را به شعر فارسی بازگرداند اما این آثار نتوانستند از نظر زبانی و ساختاری به غنای شعر دفاع مقدس دست یابند. علاوه بر این، رشد رسانه های دیجیتال و فضای مجازی موجب گسترش سبک هایی مانند شعر کوتاه، شعر تصویری، شعر روایی و شعر مستند شد. در کنار این جریان ها بازگشت به مفاهیم ایران باستان، توسعه اشعار محلی و شکل گیری شعر تجسمی نشان دهنده تکامل و تنوع شعر معاصر ایران است. در این پژوهش، با بررسی منابع کتابخانه ای و دیجیتال نقش تعامل شعر فارسی با ادبیات جهانی و رود نظریه های مدرن، تغییر در شیوه های انتشار و تاثیر تحولات اجتماعی بر شعر معاصر تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که شعر فارسی، با تلفیق سنت و نوآوری همچنان به عنوان ابزاری برای حفظ هویت، فرهنگی، تجربه گرایی، نقد اجتماعی و بازآفرینی فرم های ادبی جدید عمل می کند.

کلیدواژه ها:

سبک شناسی ، ادبیات معاصر ، شعر معاصر ، انقلاب اسلامی ، ادبیات مقاومت ، شعر نو