کردارشناسی شیطان در تعزیه ذبح اسماعیل

قصص و روایات پیشا اسلامی و اسلامی از جمله مهمترین مواد تشکیل دهنده حکایات ادبی ایران چه در بخش ادبیات مکتوب و چه ادبیات عامه و شفاهی بوده است. یکی از این داستانها که در تعزیه ها نیز مورد توجه قرار گرفته، ماجرای ذبح اسماعیل توسط پدرش ابراهیم است که با ظرافتی توسط تعزیه سرایان ارایه شده است. در این تعزیه شخصیتهای مختلفی حضور دارند اما یکی از کسانی که حضور چشمگیری دارد شیطان است که در کالبد انسان در این نمایش حضور دارد. او در تلاش است تا،هاجر اسماعیل و ابراهیم را فریب دهد تا از انجام دستور الهی منصرف کند و برای رسیدن به این هدف از روشهایی مثل ارایه الگو) ب) هدف عینی سازی روایت برای مخاطبان بهره میگیرد اما موفق نمیشود. در این پژوهش که مبتنی بر تحلیل محتوا و ابزار کتابخانه ای صورت پذیرفته است این تعزیه تحلیل شده است و مهمترین نتیجه ای که از آن حاصل شد این است که تعزیه این قابلیت را دارد که داستانهای غیر ملموس که عناصر ماورایی دارند هم در آن نقش ایفا کنند و این نشانه پویایی تعزیه به عنوان نوع ادبی بومی در ایران است.

کلیدواژه ها:

اسماعیل ، تعزیه ذبح ، شیطان ، کردارشناسی