بررسی بنتونیتهای منطقه جفت، رود غرب بیرجند به لحاظ ترکیب شیمیایی و جذب آب به منظور بررسی کاربرد آن در صنعت ریخته گری

محدوده معدنی مورد مطالعه در ۷۵ کیلومتری غرب بیرجند قرار دارد. گستره مورد مطالعه از نظر موقعیت زمین شناسی بخشی از زون بنتونیتی شرق ایران می باشد که در پیوند با توده های پیروکسن آندزیت در بخش شمالی محدوده به همراه گدازه به شکل کلاهک و پهنه بر روی مارن و توفهای ائوسن الیگوسن است. وجود گسل های اصلی و فرعی با روند کلی شمال غرب-جنوب شرق و فعالیت های تکتونیکی آنها باعث آلتراسیون ولکانیکها و تشکیل ماده معدنی گردیده است. بررسی های کانی شناسی در این محدوده به روش پراش پرتو ایکس (XRD) نشان می دهد که بیدلیت کانی اصلی است که در مقادیر کمتر با کلسیت، کوارتز، ایلیت و ارتوز همراهی می شوند. براساس نتایج حاصله از تجزیه شیمیایی XRF (افزایش میزان CaO و MgO در اکثر نمونه ها نسبت به Na۲O) می توان نتیجه گرفت که کانی اصلی بنتونیت در این معدن بنتونیت کلسیم-سدیم دار است. نتایج آزمون های فیزیکی نیز در اغلب نمونه ها شاخص تورم کمتر از ۲۰، گرانروی پایین (دوغاب) نیز تایید کننده این موضوع است. بنتونیتهای مورد مطالعه با توجه به قدرت تورم پذیری و Yield کم، در ریخته گری و تولید قالب ماسه ای می توانند مورد استفاده قرار می گیرند.

کلیدواژه ها:

شاخص تورم ، گرانروی ، دوغاب ، جذب آب ، بنتونیت کلسیم-سدیم ، غرب بیرجند