اخلاق محوری در به کارگیری هوش مصنوعی در دولت الکترونیک با تاکید بر مسئولیت پذیری اجتماعی و ارزش های اسلامی

هوش مصنوعی به عنوان یکی از فناوری های تحول آفرین، ظرفیت قابل توجهی برای ارتقای کیفیت خدمات دولت الکترونیک داشته است، اما پیامدهای اخلاقی و اجتماعی آن نیازمند بررسی عمیق بوده است. این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد اخلاق محور و مسئولیت پذیری اجتماعی در به کارگیری هوش مصنوعی در دولت الکترونیک و با تاکید بر ارزش های اسلامی انجام شد. روش تحقیق مرور نظام مند بود و مقالات علمی منتشرشده در پایگاه های فارسی و بین المللی در بازه زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۵ جست وجو، غربال و تحلیل محتوا شدند. یافته ها نشان دادند که هوش مصنوعی کیفیت خدمات، سرعت پردازش و سطح تعامل دولت و شهروند را افزایش می دهد، ولی چالش هایی نظیر تبعیض الگوریتمی، نقض حریم خصوصی و کمبود شفافیت در تصمیم گیری مشاهده شده بود. همچنین، تحلیل ها بیان کرد که ارزش های اسلامی از جمله عدالت، شفافیت و امانت داری می توانستند مبنای تدوین چارچوب های اخلاقی بومی قرار گیرند. در بحث و نتیجه گیری تاکید شد که توسعه چارچوب های اخلاقی بومی، انجام پژوهش های تجربی، آموزش کارکنان و شهروندان، به کارگیری سامانه های توضیح پذیر و تلفیق تجربیات بین المللی با ارزش های اسلامی می تواند به سیاست گذاران و پژوهشگران برای گسترش دولت الکترونیک مبتنی بر هوش مصنوعی اخلاق مدار و مسئولانه کمک کرده باشد.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، دولت الکترونیک ، اخلاق حرفه ای ، مسئولیت پذیری اجتماعی ، ارزش های اسلامی