بررسی تطبیقی کاربست اصول عملیه در موضوعات مستحدثه و تاثیر قرآن کریم و احادیث ائمه اطهار(ع) بر این مباحث

اصول عملیه از اساسی ترین مبانی استنباط احکام شرعی در فقه شیعه به شمار می رود و نقش مهمی در تعیین تکلیف مکلف در شرایط فقدان نص یا اجمال حکم دارد. از سوی دیگر، تحولات سریع جهان معاصر، موضوعات نوپدید (مستحدثه) فراوانی در حوزه های حقوقی، فقهی، پزشکی، اقتصادی، اجتماعی و فناوری ایجاد کرده که حکم بسیاری از آنها در منابع اولیه صریحا بیان نشده است. این مقاله با رویکرد تطبیقی به بررسی چگونگی کاربست اصول عملیه—برائت، احتیاط، تخییر و استصحاب—در موضوعات مستحدثه می پردازد و نشان می دهد که قرآن کریم و احادیث ائمه اطهار(ع) زیربنای فکری، روایی و اجتهادی این اصول را تشکیل می دهند. یافته ها نشان می دهد که اصول عملیه، ضمن اتکا بر ادله قرآنی و روایی، ابزار انعطاف پذیری فقه شیعه برای پاسخ به نیازهای زمانه است. این اصول، زمینه را برای اجتهاد پویا در مواجهه با مسائل جدید فراهم می سازد و موجب پویایی نظام حقوقی و فقهی می شود.

کلیدواژه ها:

اصول عملیه ، اصول فقه شیعه ، استصحاب ، برائت ، احتیاط ، تخییر ، موضوعات مستحدثه ، قرآن کریم ، احادیث معصومین (ع)