بررسی تاثیر آموزش مهارت های تاب آوری روانی بر مقابله دانش آموزان با فشارهای تحصیلی

هدف این پژوهش بررسی میزان اثر آموزش مهارت های تاب آوری روانی بر توانایی مقابله دانش آموزان با فشارهای تحصیلی است. تاب آوری به عنوان توانایی بازگشت به حالت تعادل پس از مواجهه با دشواری ها، یکی از عوامل مهم در موفقیت تحصیلی و روانی دانش آموزان محسوب می شود. پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون–پس آزمون و گروه کنترل بوده و جامعه آماری آن شامل ۴۰ دانش آموز پایه های هشتم و نهم مدارس دولتی و غیرانتفاعی است که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش طی ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای، آموزش مهارت های تاب آوری روانی شامل حل مسئله، بازسازی شناختی، کنترل هیجان، و استفاده از حمایت اجتماعی را دریافت کرد. ابزار جمع آوری داده ها در بخش کمی، پرسشنامه استاندارد تاب آوری کانر و دیویدسون (نسخه نوجوانان) و پرسشنامه فشارهای تحصیلی بود. بخش کیفی شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته با دانش آموزان گروه آزمایش و تحلیل محتوای بازتاب های آنان با روش تحلیل مضمون و نرم افزار MAXQDA بود. یافته ها نشان داد آموزش تاب آوری روانی باعث افزایش معنادار میانگین نمره تاب آوری و کاهش فشارهای تحصیلی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شد. تحلیل کیفی نیز چهار مضمون اصلی شامل «افزایش خودکارآمدی»، «بهبود مدیریت هیجان»، «تقویت حمایت اجتماعی» و «تمرکز بر اهداف» را شناسایی کرد. نتایج این مطالعه بیانگر اهمیت ادغام برنامه های آموزش تاب آوری در نظام آموزش متوسطه برای ارتقای قابلیت های مقابله ای دانش آموزان و کاهش پیامدهای منفی فشار تحصیلی است.

کلیدواژه ها:

دانش آموزان ، تاب آوری روانی ، تاثیر آموزش ، فشارهای تحصیلی ، مهارت