عوامل موثر بر تاب آوری تحصیلی دانش آموزان مناطق محروم

مطالعه حاضر به شناسایی عوامل اثرگذار بر تاب آوری تحصیلی در میان دانش آموزان مقطع متوسطه مناطق محروم استان هرمزگان می پردازد. تاب آوری تحصیلی، به معنای توان مقابله و عبور از موانع و شکست های آموزشی، از جمله مهم ترین مولفه های موفقیت تحصیلی در بسترهای اجتماعی و اقتصادی چالش برانگیز است. پژوهش با رویکرد کیفی و بهره گیری از مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته با ۳۸ دانش آموز و ۸ معلم باتجربه در مدارس کم امکانات بندرعباس و روستاهای اطراف انجام شد تا روایت های واقعی از مبارزه با فقر، کمبود امکانات، ناامنی روانی و شکاف های فرهنگی گردآوری شود. نتایج نشان داد که حمایت خانواده (ولو در حد عاطفی)، نقش الگوهای موفق محلی، مشارکت در فعالیت های گروهی مدرسه، ارتباط مثبت با معلمان، و آموزش مهارت های خودکارآمدی کلیدی ترین عوامل تاب آوری هستند. از سوی دیگر، فقدان حمایت روانی، فشار اقتصادی، تضعیف عزت نفس و مهاجرت های اجباری خانواده می تواند تاب آوری را تضعیف کند. یافته ها بر ضرورت مداخلات مشاوره ای مدرسه ای، آموزش معلمان در حوزه روانشناسی تاب آوری و الگوسازی موفقیت های محلی تاکید دارد. پژوهش در پایان راهکارهای افزایش تاب آوری تحصیلی را با توجه به بافت فرهنگی-اجتماعی استان هرمزگان ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

تاب آوری تحصیلی ، مناطق محروم ، حمایت اجتماعی ، مطالعه کیفی ، تجربه زیسته