نقش حمایت اجتماعی همکاران و مدیران در پیشگیری از فرسودگی شغلی و ارتقاء رضایت شغلی معلمان مدارس

هدف این پژوهش، تحلیل تاثیر حمایت اجتماعی همکاران و مدیران بر پیشگیری از فرسودگی شغلی و ارتقای رضایت شغلی معلمان مدارس مناطق محروم هرمزگان است. با توجه به شرایط خاص این مناطق، کمبود منابع، فشارهای اقتصادی و چالش های متعدد، حمایت همکارانه و رهبری حمایتی مدیران نقش کلیدی در سلامت روان و انگیزش معلمان ایفا می کند. بدین منظور، پژوهش به روش تلفیقی (کمی-کیفی) بر پایه داده های ۱۲۰ معلم منتخب (بر اساس نمونه گیری خوشه ای طبقه ای) از مدارس ابتدایی و متوسطه دخترانه و پسرانه در شهرستان های بندرعباس، میناب، رودان و سیریک انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه حمایت اجتماعی زیمت (۱۹۸۸)، فرسودگی شغلی مازلاچ (۱۹۸۱)، پرسشنامه رضایت شغلی و مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته بود. نتایج تحلیل آماری با استفاده از SPSS و تحلیل مضمون کیفی نشان داد که سطوح بالاتر حمایت اجتماعی (عاطفی، حرفه ای، اطلاعاتی) دریافت شده از سوی مدیران و همکاران، با کاهش ابعاد فرسودگی شغلی (خستگی هیجانی، مسخ شخصیت، کاهش تحقق فردی) و افزایش رضایت شغلی رابطه مستقیم و معنادار دارد. همچنین مصاحبه های عمیق حاکی از آن بود که ضعف حمایت اجتماعی، به خصوص در مدارس روستایی و محروم، منجر به کاهش انگیزه، افزایش استرس و افت عملکرد آموزشی معلمان می شود. پژوهش حاضر با ارائه راهکارهایی براساس تجربه معلمان محلی، بر ضرورت تقویت فرهنگ مشارکت، بازخورد مثبت و آموزش مدیران جهت بهبود حمایت اجتماعی در مدارس تاکید می کند.

کلیدواژه ها:

فرسودگی شغلی ، رضایت شغلی ، حمایت اجتماعی ، معلمان ، مناطق محروم ، هرمزگان ، مدیران مدارس