تاثیر مدل های مدیریت مشارکتی بر انگیزش شغلی و تاب آوری معلمان و کارکنان اداری

مدیریت مشارکتی به عنوان یکی از موثرترین رویکردها در افزایش انگیزش شغلی و تاب آوری معلمان و کارکنان اداری مدارس، به ویژه در مناطق محروم، مورد توجه محققان و سیاست گذاران آموزشی قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مدل های مختلف مدیریت مشارکتی (شورایی، دموکراتیک، تعاملی و همکارانه) بر ارتقای انگیزه شغلی و بهبود تاب آوری معلمان و کادر اداری مدارس مناطق کم برخوردار تدوین شده است. روش تحقیق به صورت کیفی و مبتنی بر رویکرد روایتی است؛ جامعه آماری شامل معلمان، مدیران و کارکنان اداری مدارس مناطق محروم استان های هرمزگان، سیستان و بلوچستان و قسمتی از کردستان می باشد. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته و گروه کانونی گردآوری و تحلیل مضمون به روش کدگذاری محور انجام گرفت.مطالعه حاضر نشان داد که به کارگیری مدل های مشارکتی همچون تشکیل شوراهای معلمان، جلسات تعاملی دوره ای و سپردن مسئولیت های مشترک در اداره مدرسه منجر به افزایش میزان رضایت شغلی (حدود ۳۵٪ بر اساس میانگین نقل قول های مشارکت کنندگان)، کاهش تمایل به ترک خدمت و رشد حس هماهنگی و همدلی در میان معلمان شده است. نقل قول هایی از معلمان و کارکنان (برای نمونه: «وقتی در تصمیم ها شرکت می کنم، احساس می کنم این مدرسه واقعا برای خود ماست.») این یافته ها را تایید می کند. همچنین، تحلیل داده ها گویای آن است که مقاومت در برابر تغییر و نبود مهارت های مدیریتی لازم از جمله مهم ترین چالش های اجرای کامل مدل های مشارکتی است اما فرصت هایی همچون شکل گیری اعتماد، افزایش رشد حرفه ای و حمایت اجتماعی نیز پدید می آید.در نهایت، بر اساس یافته ها، الگویی بومی براساس چهار محور مشارکت، مسئولیت مشترک، رشد حرفه ای و حمایت اجتماعی، برای مدیریت مدارس مناطق محروم پیشنهاد شده است. سیاست های اجرایی از قبیل آموزش مدیران، راه اندازی شوراهای مشورتی فعال و ارزیابی عملکرد مدیران بر این اساس، می تواند راهگشای ارتقای انگیزش و تاب آوری منابع انسانی در آموزش و پرورش این مناطق باشد.

کلیدواژه ها:

مدیریت مشارکتی ، انگیزش شغلی ، تاب آوری ، مدارس مناطق محروم ، معلمان ، کارکنان اداری