بررسی آمادگی مدیران مدارس در مواجهه با بحران ها

هدف از این پژوهش، بررسی میزان آمادگی مدیران مدارس در مواجهه با بحران ها و شناسایی نقاط قوت و ضعف نظام مدیریتی مدارس در شرایط اضطراری است. با توجه به وقوع بحران های طبیعی و انسانی در سال های اخیر مانند زلزله، آتش سوزی، شیوع بیماری ها و تهدیدات اجتماعی، ضرورت دارد مدیران مدارس به عنوان مسئولان نخست حفظ جان و امنیت دانش آموزان، از مهارت ها و برنامه های مدیریتی مرتبط با مدیریت بحران برخوردار باشند. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی–کیفی و روش تحلیل مضمون انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه شامل مدیران مدارس ابتدایی و متوسطه که به روش هدفمند انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته گردآوری و پس از کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل گردید. نتایج نشان می دهد سطح آمادگی مدیران مدارس در سه محور اساسی شامل دانش نظری مدیریت بحران، مهارت عملی در برنامه ریزی و واکنش سریع، و رهبری روانی–اجتماعی در زمان وقوع بحران ارزیابی می شود. یافته ها بیانگر آن است که گرچه آگاهی عمومی مدیران درباره بحران ها نسبتا رضایت بخش است، اما در زمینه ی اجرای برنامه های عملیاتی و تمرین های ایمنی، ضعف قابل توجهی مشاهده می شود. همچنین تحلیل داده ها نشان داد عوامل محدودکننده ای نظیر کمبود منابع مالی، نبود آموزش رسمی مدیریت بحران در دوره های ضمن خدمت و بی توجهی به برنامه ریزی پیشگیرانه، مانع از ارتقای آمادگی مدیران می شود. در نهایت، پژوهش پیشنهاد می کند تا آموزش وپرورش با ادغام واحد آموزشی «مدیریت بحران در مدارس» در برنامه های ضمن خدمت مدیران و با همکاری سازمان های امدادی، مسیر توسعه ای مستمر در حوزه ی آمادگی و پاسخ را فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

مدیریت بحران ، آمادگی مدارس ، مدیران آموزشی ، واکنش اضطراری ، برنامه ریزی پیشگیرانه