مروری سیستماتیک و متاآنالیز بر اثربخشی مداخلات پرستاری در کاهش افسردگی بیماران مبتلا به سرطان

پس زمینه: افسردگی در بیماران مبتلا به سرطان شیوع بالایی دارد و با کیفیت زندگی پایین تر، پیروی ضعیف از درمان و بدتر شدن نتایج بالینی همراه است. پرستاران به عنوان اعضای کلیدی تیم مراقبت می توانند با مداخلات آموزشی، روان پایش و حمایتی، نقش مهمی در کاهش علائم افسردگی ایفا کنند.هدف: هدف این مطالعه گردآوری و تحلیل کمی شواهد تصادفی شده و نیمه آزمایشی درباره اثربخشی مداخلات پرستاری در کاهش افسردگی بیماران مبتلا به سرطان است.روش ها: جستجوهای سیستماتیک در پایگاه های بین المللی و ملی (PubMed/PMC, Scopus, CINAHL, Web of Science، SID، MagIran و غیره) انجام شد و مطالعات RCT و شبه آزمایشی که مداخله توسط پرستار یا تحت هدایت پرستار ارائه شده و افسردگی را گزارش کردند وارد تحلیل گردیدند. ارزیابی کیفیت با ابزارهای مرسوم و متاآنالیز با مدل اثر تصادفی انجام شد.یافته ها: مطالعات در بازه های زمانی و جمعیت های متفاوت؛ نمونه ها عمدتا در بیماران سرطانی پستان، پروستات و دریافت کنندگان شیمی درمانی یا پرتودرمانی بود. مداخلات شامل آموزش خودمراقبتی، مشاوره و روان پرورشی پرستاری، گروه های مشاوره ای تحت هدایت پرستار و برنامه های حمایتی ساختاری بودند. تحلیل تجمعی نشان داد که مداخلات پرستاری به طور معناداری افسردگی را کاهش می دهند (SMD≈−۰.۳۰ تا −۰.۵۵؛ اثر کلی در محدوده کوچک تا متوسط، p < ۰.۰۵)؛ اما ناهمگنی مطالعه ها متوسط تا بالا بود (I²≈۵۰–۷۵%). مطالعات ساختاریافته، گروهی و دارای پیگیری مناسب اثرات قوی تری گزارش کردند.نتیجه گیری: شواهد حاضر حاکی از پتانسیل مفید مداخلات پرستاری در کاهش افسردگی بیماران سرطانی هستند؛ با این حال برای تعمیم پذیری و تعیین مولفه های موثر نیاز به RCTهای بزرگ تر، شفافیت بیشتر در گزارش مداخلات و استفاده از شاخص های عینی وجود دارد.

کلیدواژه ها:

افسردگی ، سرطان ، مداخلات پرستاری ، مرور سیستماتیک ، متاآنالیز ، خودمراقبتی ، مراقبت روانی