شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر ارتقای انعطاف پذیری تولید در شرکت های کوچک و متوسط تکنولوژی محور بین المللی باتوجه به صنعت ۴.۰

مقدمه و اهداف: امروزه به منظور رقابت و پاسخگویی به انتظارات روزافزون مشتریان، توجه صنایع تولیدی به سیستم های ساخت و تولید پیشرفته ضروری است. انعطاف پذیری در تولید یکی از این مفاهیم پیشرفته تولید و عملیات است که توسط برخی صنایع برای بهبود عملکرد و کارایی استفاده می شود. انقلاب صنعتی چهارم امکان جمع آوری و تجزیه وتحلیل مستقل داده ها و همچنین تعامل بین محصولات، فرایندها، تامین کنندگان و مشتریان را از طریق اینترنت فراهم می کند. ترکیب فناوری های صنعت ۴.۰  با سیستم تولید انعطاف پذیر می تواند به تولیدکنندگان کمک کند تا سرعت، کارایی و هماهنگی را افزایش دهند. باتوجه به اینکه اکثر شرکت های تولیدی کوچک و متوسط هستند، افزایش انعطاف پذیری تولید با هزینه مناسب و ارتقای تولید به بالاترین کیفیت که پاسخگوی نیاز مشتریان باشد، در شرکت های کوچک و متوسط، به ویژه شرکت های فناوری محور بین المللی که بر تجاری سازی فناوری­های جدید تمرکز دارند، بیش از گذشته احساس می شود. پژوهش انجام شده با دو هدف شناسایی و رتبه بندی مهم ترین عوامل موثر بر انعطاف پذیری تولید در شرکت های کوچک و متوسط بین المللی با فناوری پیشرفته بر اساس صنعت ۴.۰  انجام شده است.روش ها: پژوهش حاضر از نظر نوع و روش تحقیق آمیخته (کمی و کیفی) است. در بخش کیفی با استفاده از منابع کتابخانه­ای و مرور پیشینه ۶ معیار اصلی و ۲۸ زیرمعیار شناسایی شد. پس از شناسایی معیارها و زیرمعیارها، از پرسشنامه دلفی در دو دور برای شناسایی مهم­ترین عوامل استفاده شد. خبرگان برای شناسایی عوامل موثر بر افزایش انعطاف پذیری تولید در دور اول شامل ۱۴ متخصص و در دور دوم دلفی شامل ۱۱ نفر در زمینه صنعت ۴.۰  و تولید انعطاف پذیر بودند. خبرگان برای رتبه بندی معیارها و زیرمعیارها با استفاده از روش سوآرا شامل ۲۱ کارشناس از اساتید دانشگاه و کارشناسان تولید در شرکت های بین المللی کوچک و متوسط با فناوری پیشرفته انتخاب شدند. نمونه ها به روش گلوله­برفی انتخاب شدند. پرسشنامه های طراحی شده به صورت الکترونیکی توزیع شد و پاسخ­ها با استفاده از مقیاس لیکرت طراحی شد.یافته ­ها: معیارها و زیرمعیارهای شناسایی شده در روش دلفی، جهت رتبه بندی در اختیار خبرگان قرار گرفت که باتوجه به میانگین وزن اختصاص داده شده و اهمیت نسبی هر معیار و زیرمعیار، رتبه­ی آنها توسط روش سوآرا شناسایی شد. مهم ترین معیارهای شناسایی شده به ترتیب شامل: هوشمندی و یکپارچگی زنجیره تامین، رباتیک، اینترنت اشیا، داده کاوی و رایانش ابری و دوقلوهای دیجیتال می باشند. فناوری های درحال توسعه صنعت ۴.۰  این پتانسیل را دارند که از طریق معیارها و زیرمعیارهای شناسایی شده در پژوهش، موجب تقویت سیستم های تولید انعطاف پذیر و بالابردن راندمان تولید صنعتی شوند.نتیجه ­گیری: شناسایی عوامل موثر در افزایش انعطاف پذیری تولید در شرکت های کوچک و متوسط فناوری محور بین المللی و تجزیه­ وتحلیل داده­ها پس از رتبه بندی با استفاده از روش سوآرا، باهدف شناخت و استفاده مناسب از ابزارهای مدیریتی برای مدیران شرکت­های فناوری محور بین­المللی انجام شده است. ارائه ی نتایج  پژوهش به مدیران این شرکت ها که بر تحقیق و توسعه تمرکز دارد و تاکید اصلی آن، بر بهره­برداری از دانش فنی و افزایش حضور و مشارکت در بازارهای جهانی است کمک می کند که تغییرات مهم و اقدامات جدید را در شرکت های تولیدی برای حضور در بازارهای جهانی با هزینه و خطای کمتر  انجام دهند و اجرای موفق تری را در جهت پیشرفت کسب وکار داشته باشند، از این امکانات در محیط های رقابتی پویا و فعال استفاده کرده و در افزایش صادرات و بین المللی شدن موفقیت بیشتری کسب کنند.

کلیدواژه ها:

انعطاف پذیری تولید ، انقلاب صنعتی چهارم ، شرکت های کوچک و متوسط فناوری محور بین المللی ، تکنیک سوآرا ، روش دلفی