روشی جهت خوشه بندی خصوصیات مخزن و بررسی مدول های الاستیک و پارامترهای مقاومتی محاسبه شده با ستون سنگ شناسی و مقدار تخلخل حاصل از لاگ و مغزه

تعیین گونه های سنگی و محاسبه پارامترهای الاستیسیته و مقاومتی سازند از اصلی ترین و پیچیده ترین پارامترهای پتروفیزیکی- ژئومکانیکی مخازن هیدروکربوری بوده که محاسبه دقیق آن ها مبنای بسیاری از مطالعات مهندسی نفت و ژئومکانیک مخزن است. به این منظور در پژوهش حاضر در مرحله اول تعداد بهینه الکتروفاسیس ها با روش خوشه سازی چند تفکیکی بر پایه گراف(MRGC[۱])، برای چاه مورد مطالعه از ترکیب اطلاعات زمین شناسی، نمودارهای معمول و مصنوعی(NDS[۲] و [۳]VDL) بدست آمد. الگوریتم معرفی شده شامل اعمال اثر لیتولوژی(سنگ شناسی) و نوع تخلخل در محاسبات جهت گروه بندی دقیق مخزن است. در این مرحله تعداد ۵ کلاس و گروه بهینه الکتروفاسیس ها با روش خوشه سازی چند تفکیکی بر پایه گراف(MRGC)، برای چاه مورد مطالعه بدست آمد. در مرحله دوم با توجه به اینکه محاسبه و تخمین ضرایب الاستیک و مقاومت سنگی از الزامات مطالعات ژئومکانیکی است و از طرفی داده مغزه در تمام طول چاه در دسترس نیست، به محاسبه مدول یانگ، نسبت پوآسون، مدول بالک، مدول برشی، میزان مقاومت فشاری تک محوری و مقاومت کششی تک محوری از نمودار صوتی دو قطبی برشی (DSI[۴]) پرداخته شد. مقایسه مقادیر محاسبه شده مدول های الاستیک و پارامترهای مقاومتی با تغییرات ستون سنگ شناسی و میزان تخلخل حاصل از ارزیابی پتروفیزیکی و مغزه گواه این است که با افزایش تخلخل مغزه و لاگ میزان مدول های الاستیک و پارامترهای مقاومتی کاهش یافته پس بنابراین تخلخل با مدول های الاستیک و پارامترهای مقاومتی رابطه عکس دارد. در این پژوهش، ضریب همبستگی مدول بالک محاسبه شده با تخلخل (R^۲=۰.۸۲)، مدول برشی (R^۲=۰.۷۳)، مدول یانگ (R^۲=۰.۷۷)، ضریب پواسون (R^۲=۰.۰۴۹)، مقاومت فشاری تک محوره (R^۲=۰.۸۴) و مقاومت کششی تک محوره (R^۲=۰.۶۵) بدست آمد.

[۱] Multi- resplution graph- based clustering

[۲] Neutron- Density Separation

[۳] Velocity Deviation Log

[۴] Dipole Shear Sonic Imager

کلیدواژه ها:

گروه بندی مخزن ، خوشه بندی چند تفکیکی بر پایه گراف ، پارامترهای الاستیسیته و مقاومتی