تاثیر مداخله ی مبتنی بر نظریه ی شناختی- اجتماعی بر رفتار خودمراقبتی بیماران مبتلا به دیابت

مقدمه: مطالعه ی حاضر با هدف تعیین تاثیر برنامه ی آموزشی مبتنی بر نظریه ی شناختی- اجتماعی بر رفتارهای خودمراقبتی بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ در شهرستان فسا انجام شد. روش ها: این مطالعه ی نیمه تجربی، با مشارکت ۱۰۶ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲ مراجعه کننده به مراکز خدمات جامع سلامت شهرستان فسا انجام شد. شرکت کنندگان به صورت تصادفی به دو گروه مداخله و شاهد (هر گروه ۵۳ نفر) تقسیم شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه ی استاندارد رفتارهای خودمراقبتی و پرسشنامه ی محقق ساخته ی مبتنی بر سازه های نظریه ی شناختی- اجتماعی که قبل و ۳ ماه پس از مداخله ی آموزشی توسط هر دو گروه تکمیل شد، جمع آوری گردید. مداخله ی آموزشی طی ۱۲ جلسه ی ۹۰-۶۰ دقیقه ای با استفاده از روش سخنرانی و ارائه ی برنامه ی اتوران برای گروه مداخله برگزار شد. داده ها با آزمون های آمار توصیفی، Chi-square، Independent sample T-test و Paired T-test تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: پس از مداخله ی آموزشی، میانگین نمرات آگاهی و تمام سازه های نظریه ی شناختی- اجتماعی و رفتار خودمراقبتی در گروه مداخله در مقایسه با گروه شاهد، افزایش معنی داری داشت (۰/۰۵ > P). همچنین هموگلوبین A۱C و قند خون ناشتا پس از مداخله در گروه مداخله در مقایسه با گروه شاهد، کاهش یافت (۰/۰۵ > P). نتیجه گیری: طبق نتایج مطالعه ی حاضر، خودمراقبتی در بیماران گروه مداخله در مقایسه با گروه شاهد پس از مداخله ی آموزشی افزایش یافت. بنابراین نظریه ی شناختی- اجتماعی می تواند چارچوب مناسبی برای طراحی مداخلات آموزشی جهت ارتقاء رفتارهای خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت باشد.

کلیدواژه ها:

خودمراقبتی ، دیابت ، مداخله ، نظریه ی شناختی- اجتماعی