مقایسه تاثیر"درمان پذیرش و تعهد" و " فراشناخت درمانی" بر تاب آوری زنان تحت همودیالیز

مقدمه: یکی از مشکلات افراد تحت همودیالیز، کاهش آستانه تحمل و کاهش تاب آوری در برابر مشکلات روانشناختی              می باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین مقایسه اثربخشی "درمان پذیرش و تعهد" و "فراشناخت درمانی" بر تاب آوری زنان تحت همودیالیز انجام شد. روش کار: پژوهش حاضراز نوع نیمه تجربی با استفاده از طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با ۳ ماه بعد بود. در این مطالعه تعداد ۵۴ بیمارتحت همودیالیز مراجعه کننده به بیمارستان امام علی (ع) و شهید رجایی کرج درسال ۱۳۹۹، به روش نمونه گیری به صورت غیر تصادفی و دردسترس انتخاب و به روش تصادفی وبا قرعه کشی وارد مطالعه شدند. برای جمع آوری داده ها در این مطالعه از پرسشنامه جمعیت شناختی و "مقیاس تاب آوری کانر – دیویدسون"(Connor - Davidson Resilience Scale)  استفاده شد. روایی محتوای ابزار به مطالعات پیشین بسنده شد و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ وبه روش  آزمون- بازآزمون محاسبه شد. برای گروه "درمان پذیرش و تعهد"  (۱۸ تن) ، ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای و  برای گروه" فراشناخت درمانی" (۱۸ تن)، ۸ جلسه ۶۰ دقیقه ای، در بخش دیالیز بیمارستان برگزار شد. داده ها با نرم افزار اس پی اس اس ۲۳ با سطح معناداری کمتر از ۰۵/۰ تحلیل شدند. یافته ها:  نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری تفاوت های معناداری بین گروه های مداخله و کنترل در مراحل پس آزمون و پیگیری نشان داد (۰۰۱/۰>P) اندازه اثر منابع تغییر درون گروهی و تعاملی برای متغیرتاب آوری به ترتیب ۸۰۰/۰و ۷۷۵/۰ درصد بود. نتیجه گیری: هر ۲ روش درمانی بر ارتقاء تاب آوری زنان تحت همو دیالیز تاثیر داشته است. پیشنهاد می شود ازمداخلات درمانی به منظور افزایش تاب آوری در زنان تحت همودیالیز استفاده شود.

کلیدواژه ها:

Hemodialysis ، Metacognitive Therapy ، Acceptance and Commitment Therapy ، Resilience ، Females. ، همودیالیز ، درمان پذیرش و تعهد ، فراشناخت درمانی ، تاب آوری ، زنان.