بررسی ابعاد سه گانه زن، خانواده و هویت فرهنگی در آثار نظامی گنجوی

این مقاله با تمرکز بر آثار نظامی گنجوی به بررسی ابعاد سه گانه زن، خانواده و هویت فرهنگی در بافت اندیشه و هویت ایرانی می پردازد. موضوع اصلی این پژوهش تحلیل جایگاه زن ایرانی در متون نظامی و بازتاب آن در ساختار فرهنگی جامعه است. هدف نشان دادن آن است که نظامی چگونه با بهره گیری از روایت های عاشقانه و اخلاقی تصویری از زن ارائه می دهد که فراتر از کلیشه های رایج در فرهنگ های عربی و غربی است. اساس کار بر تحلیل محتوایی و تطبیقی پنج منظومه ی نظامی، به ویژه خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت پیکر و اسکندرنامه استوار است. در این آثار زن نه صرفا معشوق بلکه نماد عقل، اخلاق و هویت فرهنگی ایرانی است؛ خانواده نیز در این ساختار بستر اصلی تربیت و شکل گیری این هویت شناخته می شود. نتایج نشان می دهد که نظامی با برجسته کردن نقش زن در خانواده، جامعه و حتی عرصه های سیاسی تصویری پیشرو و فرهنگی از زن ایرانی خلق کرده است که به وضوح با نگاه های محدود کننده فرهنگ های دیگر تفاوت دارد. این مقاله با بهره گیری از منابع معتبر نشان می دهد که نظامی نه فقط شاعر بلکه اندیشمندی فرهنگی و هویت ساز در تاریخ ادب فارسی است.

کلیدواژه ها:

نظامی گنجوی ، هویت ، فرهنگی ، زن ایرانی ، خانواده