بررسی فقهی و حقوقی نقش بزه دیده در استناد جنایت

پژوهش حاضر به بررسی نقش بزه دیده در تحقق یا انقطاع استناد جنایت می پردازد. در حقوق کیفری اسلامی، مسئولیت جزایی و مدنی زمانی تحقق می یابد که میان رفتار مرتکب و نتیجه زیان بار، رابطه ای عرفی و عقلایی برقرار باشد. با این حال، رفتار بزه دیده نیز می تواند در وقوع یا تشدید جنایت نقش آفرین باشد و موجب قطع یا تضعیف رابطه استناد گردد.این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی و بر پایه منابع اصیل فقه امامیه، حقوق موضوعه و قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ سامان یافته است. یافته ها نشان می دهد هرگاه رفتار بزه دیده ارادی، آگاهانه و مستقل باشد، می تواند رابطه استناد را قطع کند و مسئولیت کیفری مرتکب رفع شود. ماده ۵۳۷ قانون مجازات اسلامی نیز موید پذیرش این قاعده است، هرچند در گستره ضمان همچنان ابهاماتی وجود دارد.نوآوری این پژوهش در تمرکز ویژه بر جایگاه بزه دیده در فرایند استناد جنایت و ارائه الگویی برای توزیع منصفانه مسئولیت کیفری است.

کلیدواژه ها:

بزه دیده ، استناد جنایت ، رابطه سببیت ، فقه امامیه ، فقه حنفی ، قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ ، قاعده غرور