بررسی رابطه وسواس فکری عملی با کمال گرایی

در مقابل افراد وسواس فکری و عملی افراد کمال گرا قرار دارند که اغلب سعی می کنند کارهای خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهند. این ویژگی آن قدر در ذهن این افراد ریشه انداخته است که گاهی ممکن است ماهها یا سالها انجام کاری را به عقب بیندازند تا بتوانند آن را به بهترین شکل ممکن انجام دهند. اصطلاح "OCD" یا وسواس فکری-عملی معمولا در مکالمات روزمره بسیاری از افراد مورد استفاده قرار می گیرد. این اصطلاح در اشاره به فردی که در کارهای خاصی یا کارهای روزمره بسیار دقیق باشد، به کار برده می شود. البته همه ما ممکن است عادات عجیب و غریبی مانند استفاده نکردن از اسفنج حمام، مرتب کردن کمد خود با رنگ و الگوی خاص یا امتناع از لمس درب دستشویی عمومی داشته باشیم اما این عادت ها را نباید با اختلال وسواس اجباری یا وسواس فکری اشتباه گرفت. OCD غالبا به عنوان یک اختلال درک می شود که به معنای دقیق بودن بیش از حد یا کمال گرایی است بنابراین این دو اختلال ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. از این رو در بسیاری از موارد تنها پزشک متخصص می تواند تفاوت وسواس و کمال گرایی را درک کند. اختلال وسواس فکری عملی یک بیماری روانشناختی رایج است که با وسواس یا اجبار مشخص می شود و بر اکثر جنبه های زندگی فرد اثر می گذارد. این اختلال از جمله بیماری های روانشناختی است که دارای پیچیدگی های بسیار زیادی است. تفاوت های گسترده میان علائم مشاهده شده در وسواس اجبار عامل مهمی برای پژوهش های ناهمگون در زمینه وسواس فکری عملی بوده است و ارزیابی تفاوت علائم رایج ترین رویکرد برای بررسی ناهمگونی شرایط است. این اختلال به عنوان یکی از شایع ترین ناتوان کننده ترین و مقاوم ترین اختلالات روانشناختی مطرح می باشد. در برخی پژوهش ها سومین و در برخی دیگر چهارمین بیماری شایع روانی معرفی شده است؛ این اختلال در زنان بزرگسال بیشتر از مردان شایع می باشد و حدود ۲ درصد از افراد به صورت جدی درگیر آن هستند. کارایی و موقعیت افراد در آموختن و همچنین داشتن سازگاری و تعادل روانی در تمامی موقعیت های زندگی رابطه نزدیکی با خصایص شخصیتی دارند. یکی از این ویژگی های شخصیتی که افراد را در برخورد با موقعیت های زندگی دچار مشکل می کند کمال گرایی و دیگری وسواس فکری و عملی است. اختلال وسواس فکری عملی که طی آن فرد گرفتار افکار کنترل ناپذیر و نفرت انگیز می شود و بر تشریفات ظاهرا بی معنی می پردازد. بیمار مبتلا به وسواس فکری-عملی ممکن است فکر کند اجاق گاز را روشن گذاشته است و بیست بار در طول شب از تخت بلند شود و آن را وارس کند. وسواس از اختلالات عصبی انسان هاست که نمونه های آن در بین مردان و زنان، کودک و نوجوان، جوان و بزرگسالان و حتی سالمندان و پیران به صورت های و انواع مختلف دیده می شود. ولی برخی از نمونه های آن در بین گروه های مختلف لنی و جنسی بیشتر اغشته بطور کلی وسواس یکی از شایع ترین انواع تیکله هایی است که باعث بروز مشکلات شدید در خانواده می شود. در برخی از آیات قرآن وسواس به معنی افکار بیهوده و مضر آمده که در ذهن خطور می کند. کمال گرایی ویژگی شخصیتی دیگر که افراد را در برخورد با واقعیت های زندگی دچار مشکل می کند کمال گرایی است. کمال گرایی به افکار و رفتارهای خود تخریب گرانه ای اشاره کند که هدف آنها نیل به اهداف به شدت افراطی و غیر واقع گرایانه و غیر منطقی است. افراد کمال گرا به دلیل داشتن معیارهای بالا عملکرد و ارزیابی های سفت و سخت از خود و دیگران در معرض انواع بیماری ها و عملکردهای نادرست قرار می گیرند. آن ها باید در هر کاری به حد کمال برسند. نرسیدن به کمالات آنان را دچار اضطراب و افسردگی و احساس گناه شدید می کند و یا گاهی از افراد احساس می کنند کارها را باید صد در صد درست انجام دهند و در غیر این صورت بازنده هستند و یا احساس کنند کاری که به انجام رسانده اند به اندازه کافی خوب نیستند و یا اینکه نوشتن مقالات و طرح های خود را به بهانه اینکه بایستی آن ها را دقیق و بی عیب انجام دهند به تعویق می اندازند و در چنین صورت شخص همایش ملی پژوهش های نوین در حوزه روانشناختی اجتماعی و جمعیت شناسی National Conference of New Researches in Social Psychology and Demography به جای حرکت در مسیر موفقیت سعی در کامل بودن دارد. هر یک از ما یک خود آرمانی داریم که بیانگر انسان کامل است و در جهت رسیدن به آن تلاش می کنیم. آدلی معتقد است کمال آرمانی است که در ذهن انسان ها ایجاد می شود و آن ها در صورتی می توانند زندگی کنند که به آرمان هایشان برسند. هورنال معتقد است دارنده این نیاز کمال (گرایی پیوسته بی مناک است که مبادا مرتکب اشتباه شود و مورد انتقاد قرار گیرد. او می کوشد نقطه ضعفی از خود نشان ندهد و بی اندازه به انتقاد و ایراد حساس است و کمال مطلوب را جستجو می کند. داشتن این معیار های افراطی در مورد خود باعث شکست می شود و منجر به افسردگی می گردد. هیچ وسواس عملی حاصل رفتارهای تکراری علائم OCD معمولا قبل از ۲۵ سالگی شروع می شود و تقریبا ۱ تا ۳ درصد از جمعیت عمومی را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری عموما با افکار وسواسی و اعمال اجباری که با مشکل در زمانبندی همراه،است مشخص می شود این شرایط فراتر از صرفا تمیز کردن بیش از حد است. افکار وسواسی،ناخوانده خودبه خودی غیر ارادی و غالبا اضطراب آور.هستند از این رو در فعالیت های روزمره فرد اخلال ایجاد می کنند افکار وسواسی متمرکز بر،نظم،تمیزی،تقارن ایمنی تردید در افکار و برداشت های شخصی و پرخاشگری یا ایده های ناخواسته جنسی نمونه هایی از این افکار وسواسی است. افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری ممکن است نتوانند جلوی این افکار را بگیرند و یا تا زمانی که یکی از رفتارهای وسواس عملی آن ها متوقف یا محو نشود نمی توانند به فکر از بین بردن بعدی باشند. رفتارهای اجباری تمام کارهایی هستند که ممکن است بارها و بارها تکرار شود مانند سوزنی که در دستگاه گرامافون گیر کرده است. برای درک بهتر تفاوت کمال گرایی و وسواس مثال ساده ای را بیان می کنیم به عنوان مثال افراد مبتلا به OCD ممکن است گاهی حتی نتوانند وعده غذایی را که خودشان تهیه کرده اند با آرامش بخورند زیرا مدام فکر می کنند که ممکن است اجاق گاز روشن مانده افکار آنقدر غیر قابل کنترل هستند که ممکن است فرد تا زمانی که مطمئن شود اجاق گاز خاموش است، به بررسی اجاق باشد. گاز ادامه دهد.

کلیدواژه ها:

وسواس فکری عملی ، کمال گرایی ، شخصیت ، مشکلات ، همایش ملی پژوهش های نوین در حوزه روانشناختی اجتماعی و جمعیت شناسی