از حجره فقه تا حجاب تغزل: گفتگوی ادبی (مناظره) میان صنعت فداغی (شاعره) و صحبت لاری (فقیه) در شعر دوره قاجار لارستان

تعاملات ادبی میان شاعران، یکی از غنی ترین منابع برای کشف ساختارهای فکری و اجتماعی یک دوره است. در عصر قاجار لارستان، صنعت فداغی (دختر کدخدا، قرن 13 هجری) و آخوند ملا محمد باقر متخلص به صحبت لاری (مجتهد و فقیه) در یک گفتگوی ادبی کم نظیر شرکت جسته اند. این مقاله با روش تحلیلی-تطبیقی، به بررسی غزل های متقابلی می پردازد که این دو شاعر سروده اند. یافته ها نشان می دهد که صنعت فداغی به عنوان یک شاعره از طبقه محلی حاکم، با زبان تغزلی و تشبیهات اشرافی به موضوع عشق می پردازد، در حالی که صحبت لاری، با همان زبان، به تاملات عرفانی، اخلاقی و انتقاد ظریف از جهان بینی صنعت روی می آورد. این مناظره ادبی، علی رغم فاصله جنسیتی و موقعیت متفاوت اجتماعی، وجود یک محفل ادبی فعال و پویای کلاسیک در لارستان قاجار را تایید می کند. بررسی منابع نشان می دهد که صنعت با تخلص «صنعت» بر هویت هنری زنانه خود تاکید کرده و شعر او، سندی از چگونگی نفوذ ادبیات فاخر به قلم زنان و محدودیت های بیانی آنان در یک محیط مذهبی-سنتی است.

کلیدواژه ها:

ادبیات قاجار ، تعامل ادبی ، تغزل ، صنعت فداغی ، صحبت لاری ،