چالش شناسی مدیریت کلاسی در مناطق محروم با تمرکز بر غرب کشور: مطالعه ای مروری بر پژوهش های پنج سال اخیر

مدیریت کلاسی در مناطق محروم ایران با طیفی از چالش های انسانی، ساختاری، فرهنگی و سیاستی روبه روست که هم زمان بر کیفیت یادگیری دانش آموزان اثر می گذارند. کمبود نیروی انسانی متخصص، فرسودگی شغلی معلمان، کلاس های چندپایه در مدارس روستایی، تراکم نامتوازن دانش آموزان، فقر تجهیزات آموزشی، و ناهمخوانی برنامه ی درسی ملی با زمینه های بومی و زبانی از مهم ترین موانع شناسایی شده اند. این مقاله با روش مرور نظام مند پژوهش های فارسی زبان پنج سال اخیر (۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳) و جست وجو در پایگاه های علمی معتبر، تلاش می کند ضمن تبیین چارچوب نظری مدیریت کلاس در شرایط محرومیت، مجموعه ای از چالش های محوری و پیامدهای آن ها بر فرایند آموزش را استخراج کند. یافته ها نشان می دهد که مدیریت کلاسی در این مناطق نه صرفا وظیفه ی فردی معلم، بلکه برآیندی از تعامل میان منابع انسانی، زیرساخت های فیزیکی، محتوای آموزشی و سیاست های کلان است. بررسی مطالعات نشان می دهد که پایداری مدیریت کلاس در مناطق محروم به سه پیشران کلیدی وابسته است: نخست، سیاست های انگیزشی و حرفه ای برای نگهداشت و حمایت از معلمان؛ دوم، توانمندسازی مدارس و مدیران در تصمیم گیری های محلی؛ و سوم، بومی سازی برنامه ی درسی و روش های ارزشیابی متناسب با زمینه های فرهنگی و زبانی. بر این اساس، راهکارهای پیشنهادی در سه سطح معلم/مدرسه، منطقه و سیاست کلان ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

مدیریت کلاسی ، مناطق محروم ، کلاس های چندپایه ، فرسودگی شغلی ، بومی سازی درسی