کاربرد واقعیت مجازی در بهبود مشکلات زوجین و آموزش مهارت های ارتباطی: یک مرور نظام مند

در سال های اخیر، فناوری واقعیت مجازی (Virtual Reality; VR) به عنوان ابزاری نوین در روان شناسی و مشاوره مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. زوجین به عنوان یکی از مهم ترین واحدهای اجتماعی، با چالش های متعددی در روابط خود مواجه می شوند که در صورت تداوم، می تواند به تعارضات شدید و کاهش رضایت زناشویی منجر گردد. مداخلات سنتی زوج درمانی اگرچه اثربخشی قابل توجهی داشته اند، اما محدودیت هایی نظیر مقاومت در برابر تغییر، دشواری تمرین در محیط واقعی و کمبود جذابیت برای برخی مراجعان را به همراه دارند. واقعیت مجازی این قابلیت را دارد که شرایط زندگی روزمره، موقعیت های تنش زا و تعاملات میان فردی را به صورت شبیه سازی شده بازآفرینی کند. این ویژگی امکان آموزش مهارت هایی نظیر گوش دادن فعال، همدلی، مدیریت تعارض و بیان سازنده هیجان ها را در محیطی ایمن و تعاملی فراهم می سازد. نتایج مطالعات اخیر نشان می دهد که VR می تواند علاوه بر افزایش انگیزه مشارکت، موجب ارتقای کیفیت روابط و بهبود مهارت های ارتباطی زوجین گردد. از آنجا که تعارضات زوجین تاثیر مستقیمی بر سلامت روانی، کیفیت زندگی خانوادگی و حتی رشد کودکان دارند، به کارگیری فناوری های نوین همچون واقعیت مجازی در حوزه زوج درمانی می تواند چشم اندازی نو در مداخلات بالینی ایجاد نماید. هدف این مرور نظام مند بررسی شواهد موجود در زمینه کاربرد VR در درمان مشکلات زوجین و تحلیل ظرفیت های آن در آموزش مهارت های ارتباطی است.

کلیدواژه ها:

واقعیت مجازی ، زوج درمانی ، مهارت های ارتباطی ، تعارضات زناشویی ، روان شناسی بالینی