تحول دیپلماسی عمومی ایران در منطقه غرب آسیا با استفاده از هوش مصنوعی: مرور نظام مند تجارب و راهبردها

در در عصر تحولات فناورانه، هوش مصنوعی به عنوان ابزاری راهبردی در بازتعریف دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در منطقه غرب آسیا مطرح شده است. این پژوهش با هدف بررسی تحول دیپلماسی عمومی ایران در منطقه غرب آسیا از طریق بهکارگیری هوش مصنوعی، با استفاده از روش تحلیل دامنه ای و غربالگری نظاممند منابع بر اساس پروتکل پریزما انجام شده است. یافته ها نشان می دهد دیپلماسی عمومی ایران در مراحل اولیه ادغام هوش مصنوعی قرار دارد و کاربردهای آن عمدتا در سه حوزه رصد و نظارت رسانه ای، تولید محتوای فرهنگی و امنیت سایبری متمرکز است. بررسی ها حاکی از آن است که اگرچه درک سیاستی از ضرورت این تحول در اسناد بالادستی وجود دارد، اما شواهد عینی از اجرای یک راهبرد منسجم در مقیاس بزرگ محدود می باشد.مهمترین چالش های شناسایی شده شامل تحریم های فناورانه، شکاف مهارتی در حوزه های بین رشته ای و ملاحظات ایدئولوژیک درباره جایگزینی عقلانیت الگوریتمی با قضاوت انسانی است. همچنین شکاف معناداری بین آرمان های ترسیم شده در اسنادی مانند بیانیه گام دوم انقلاب و واقعیت های اجرایی مشاهده می شود. در مقایسه با کشورهای رقیب در غرب آسیا، رویکرد ایران بر مولفه های امنیتی و دفاعی متمرکزتر بوده، درحالی که کشورهایی مانند امارات متحده عربی و عربستان سعودی از هوش مصنوعی در جهت دیپلماسی اقتصادی و جذب سرمایه گذاری بهره می برند.این پژوهش پیشنهاد می کند با ایجاد مرکز فرماندهی دیپلماسی هوشمند، توسعه پروژه ملی مدل زبانی عربی، تدوین دستورالعمل اخلاقی-امنیتی و راه اندازی آزمایشگاه زنده دیپلماسی هوشمند، زمینه گذار از رویکردهای پراکنده به سمت یک راهبرد جامع و اثرگذار فراهم شود.

کلیدواژه ها:

دیپلماسی عمومی ، هوش مصنوعی ، جمهوری اسلامی ایران ، غرب آسیا ، گام دوم انقلاب