استعمار و ابزارهای مادی فرهنگی

مقاله حاضر با عنوان « استعمار و ابزارهای مادی فرهنگی» با هدف شناسایی و تحلیل راهبردهای فرهنگی استعمار در تغییر و دگرگونی تدریجی سبک زندگی جوامع مسلمان، به ویژه جامعه ایرانی، تدوین شده است. در این پژوهش تلاش شده است با رویکردی تحلیلی انتقادی، ابزارها و شگردهای نرم افزاری استعمار برای نفوذ در فرهنگ و ارزش های بومی دینی بررسی شود. مسئله اصلی تحقیق، نحوه تاثیرگذاری استعمار فرهنگی بر الگوهای رفتاری، مصرفی، ارتباطی، خانوادگی و هویتی ایرانیان است که در گذر زمان، موجب فاصله گرفتن از سبک زندگی اسلامی و شکل گیری نوعی سبک زندگی غرب گرایانه شده است. این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای، ابزارهایی چون رسانه های نوین، نظام آموزش رسمی، سینما و سریال های وارداتی، تبلیغات تجاری، ترویج زبان و ادبیات بیگانه، و نهادهای بین المللی فرهنگی را به عنوان ابزارهای اصلی استعمار فرهنگی شناسایی کرده و به تبیین نقش هریک در مهندسی فرهنگی جوامع اسلامی پرداخته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که استعمار نو با تمرکز بر تغییر ذائقه فرهنگی و سبک زیست مردم، از ابزارهایی بهره برده که ظاهر غیرسیاسی و بعضا جذاب دارند، اما در لایه های زیرین خود، هدفی جز استحاله هویتی و تضعیف ارکان فرهنگی اسلامی ندارند. بر این اساس، بازشناسی دقیق این ابزارها و تقویت نظام فرهنگی مقاوم و خودباور، از راهکارهای ضروری برای صیانت از سبک زندگی اسلامی ایرانی به شمار می رود. رساله در نهایت پیشنهادهایی برای بازتولید سبک زندگی اسلامی مبتنی بر ارزش های دینی و ملی ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

استعمار فرهنگی ، سبک زندگی ، سبک زندگی اسلامی ، ابزارهای نرم ، جنگ نرم ، رسانه.