تاثیر استفاده از فناوری های آموزشی (نظیر شبیه سازها و نرم افزارهای طراحی) بر خلاقیت دانش آموزان در درس کاروفناوری

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر استفاده از فناوری های آموزشی از جمله شبیه سازها، نرم افزارهای طراحی و ابزارهای دیجیتال بر خلاقیت دانش آموزان در درس کاروفناوری انجام شده است. این پژوهش در پاسخ به نیاز روزافزون نظام آموزشی به به کارگیری فناوری های نوین برای ارتقای کیفیت یادگیری و پرورش مهارت های قرن بیست ویکم طراحی گردید. درس کاروفناوری در نظام آموزشی ایران ماهیتی مهارتی و کاربردی دارد و بستر مناسبی برای پرورش خلاقیت و نوآوری در دانش آموزان فراهم می کند. در این میان، فناوری های آموزشی می توانند نقش واسطه ای موثر میان دانش نظری و تجربه عملی ایفا کنند. فناوری های آموزشی نظیر نرم افزارهای طراحی و شبیه سازهای آموزشی، محیطی تعاملی ایجاد می کنند که دانش آموزان در آن قادرند مفاهیم فنی را در قالب فعالیت های مجازی تجربه کنند. این ابزارها، ترس از شکست را کاهش داده و انگیزه برای آزمون و خطا و کشف راه حل های خلاق را افزایش می دهند. هدف این پژوهش آن است که با رویکردی مروری، تاثیر فناوری های آموزشی بر خلاقیت دانش آموزان در درس کاروفناوری را از طریق تحلیل پژوهش های انجام شده در بازه زمانی ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۴ بررسی کند. روش پژوهش از نوع توصیفی–مروری بوده و داده ها از پایگاه های علمی معتبر داخلی و خارجی گردآوری شده اند. یافته های مرور نظام مند منابع نشان می دهد که فناوری های آموزشی نه تنها موجب تسهیل یادگیری مفاهیم کارگاهی می شوند، بلکه به افزایش انگیزش درونی و تقویت تفکر واگرا در دانش آموزان نیز منجر می گردند. این فناوری ها باعث می شوند دانش آموز نقش فعال تری در فرایند یادگیری ایفا کند و از حالت دریافت کننده صرف خارج شود. در عین حال، پژوهش ها نشان داده اند که استفاده موثر از فناوری های آموزشی مستلزم دانش و مهارت کافی معلمان است. معلمانی که آموزش های لازم را دریافت کرده اند، بهتر می توانند از نرم افزارها برای طراحی فعالیت های خلاقانه و حل مسئله بهره گیرند. از دیگر یافته ها این است که شبیه سازهای آموزشی، امکان انجام آزمایش های مجازی، طراحی نمونه ها و مشاهده نتایج را بدون نیاز به امکانات فیزیکی گسترده فراهم می کنند. این ویژگی به ویژه در مدارس با امکانات محدود، فرصت ارزشمندی برای یادگیری خلاقانه ایجاد می نماید. با وجود مزایا، برخی چالش ها مانند کمبود تجهیزات، ضعف زیرساخت های فناوری و نگرش سنتی نسبت به آموزش دیجیتال از موانع گسترش استفاده از فناوری های آموزشی در مدارس محسوب می شوند. رفع این موانع نیازمند حمایت نهادی و سیاست گذاری آموزشی موثر است. در مجموع، نتایج نشان می دهد که استفاده هدفمند از فناوری های آموزشی در درس کاروفناوری می تواند به طور معناداری سطح خلاقیت، مهارت های فنی و اعتماد به نفس دانش آموزان را افزایش دهد. ترکیب تدریس فعال و ابزارهای فناورانه، الگویی کارآمد برای یادگیری مبتنی بر تجربه فراهم می کند. در پایان، پژوهش حاضر بر اهمیت آموزش ضمن خدمت معلمان، توسعه محتوای دیجیتال بومی و طراحی محیط های یادگیری تعاملی تاکید دارد. به کارگیری هوشمندانه فناوری در آموزش کاروفناوری می تواند زمینه ساز تربیت دانش آموزانی خلاق، کارآفرین و آماده برای آینده ای فناورانه باشد