شناسایی نو ایده های طراحی انعطاف پذیر موثر در مسکن استطاعت پذیر با استفاده از روش طراحی پژوهی

اهداف: تامین مسکن قابل استطاعت برای گروه های اجتماعی از مهم ترین چالش های جامعه محسوب می شود. رویکرد انعطاف پذیری با راهکارهای متنوع می تواند سبب استطاعت پذیری مسکن گردد. این پژوهش با استفاده از روش طراحی پژوهی شکل گرفته، لذا هدف این پژوهش شناسایی موثرترین نوایده های طراحی انعطاف پذیر در مسکن استطاعت پذیر می باشد.روش ها: روش این پژوهش ترکیبی می باشد. ابتدا مولفه های طراحی مسکن انعطاف پذیر و استطاعت پذیر با روش توصیفی استخراج و ارتباط بین این دو دسته مولفه، در قالب جدول هدف-محتوا به عنوان چهارچوب نظری پژوهش برقرار شد. سپس با استفاده از روش «پژوهش از طریق طراحی»، ۱۲ نمونه مطالعاتی مسکن استطاعت پذیر با تاکید بر انعطاف پذیری، بر مبنای چهارچوب نظری تحلیل شد و ۳۰ خردایده طراحی از این نمونه ها استخراج و دسته بندی شد. یافته ها: پرتکرارترین خرد ایده های طراحی در نمونه ها عبارتند از: طراحی مدولار و ساختار باز در دسته سیستم ساختاری، اتصال خشک قطعات پیش ساخته و امکان تغییر و تعمیر قطعات در دسته استفاده از اتصالات خشک. سپس متناسب با بستر طراحی، تعدادی خردایده انتخاب و با ترکیب و ارتقای آن ها، نوایده های طراحی شکل گرفتند.نتیجه گیری: نوایده های طراحی مستخرج ارزیابی شدند تا مشخص شود کدام می توانند کارآمدتر عمل کنند .نتایج نشان می دهد که نوایده های طراحی از نظر فراوانی اثرگذاری بر مولفه های مسکن استطاعت پذیر به ترتیب شامل: «اتصال مدول ها در راستای تولید انواع واحد مسکونی تفکیک پذیر و توسعه پذیر با ماژول های تکرارشونده و پاسخگو به نیازهای اجتماعی»، «پیکربندی متنوع در زمین های متنوع شهری برای دستیابی به حداکثر استفاده و آدرس پذیر بودن فضا»، «مدول پایه مشتمل بر فضاهای ثابت و متحرک جهت استفاده از تنوع لازم و تامین بعد نیازهای غیرمادی» و «ساختار مدولار پیش ساخته تلفیقی با سیرکولاسیون عمودی با احجام ساده و هماهنگ با محیط زیست» می باشد.

کلیدواژه ها:

طراحی انعطاف پذیر ، مسکن قابل استطاعت ، پژوهش از طریق طراحی ، ایده طراحی ، فناوری های نوین معماری