معلمان و پرورش تفکر خلاق و انتقادی در دانش آموزان

در دنیای امروز که تحولات علمی، فرهنگی و فناوری با سرعتی بی سابقه پیش می رود، نظام های آموزشی ناگزیر از بازنگری در اهداف و روش های خود هستند. یکی از مهم ترین محورهای این تحول، پرورش تفکر خلاق و انتقادی در دانش آموزان است؛ دو مولفه ای که زیربنای یادگیری عمیق، حل مسئله و تصمیم گیری آگاهانه محسوب می شوند. در این میان، نقش معلم به عنوان راهنما، تسهیل گر و الگوی فکری، نقشی بنیادین و تعیین کننده است.مقاله حاضر با هدف تبیین جایگاه و نقش معلمان در پرورش تفکر خلاق و انتقادی در دانش آموزان مدارس ایران تدوین شده است. این پژوهش ضمن مرور مبانی نظری مرتبط با خلاقیت و تفکر انتقادی، به بررسی نحوه تاثیر نگرش، مهارت های آموزشی، فضای کلاس، و شیوه های ارزشیابی معلمان بر رشد این دو نوع تفکر می پردازد.نتایج نشان می دهد که پرورش تفکر خلاق و انتقادی، نیازمند تغییر نگرش از آموزش حافظه محور به آموزش مبتنی بر اندیشه، پرسش و تحلیل است. معلمانی که خود به تفکر باز، انعطاف پذیری شناختی و پذیرش دیدگاه های متنوع مجهز هستند، می توانند بستری فراهم آورند که در آن دانش آموزان جسارت اندیشیدن، نقد کردن و نوآفرینی را تجربه کنند. در پایان، راهکارهایی برای توانمندسازی معلمان و اصلاح ساختار آموزشی کشور پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

معلم ، تفکر خلاق ، تفکر انتقادی ، آموزش و پرورش ، نظام آموزشی ایران ، نوآوری آموزشی ، مهارت های تفکر