راهبردهای تحقق دیپلماسی علمی از طریق جذب دانشجویان بین المللی: تحلیل چالش ها و فرصت های برنامه هفتم توسعه ایران

زمینه و هدف: دیپلماسی علم و فناوری به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی توسعه در قرن حاضر، نقش محوری در پیشبرد اهداف علمی و سیاسی کشورها ایفا می کند. جذب دانشجویان بین المللی به عنوان یکی از محورهای اساسی این حوزه، در برنامه هفتم توسعه ایران با هدف افزایش تعداد دانشجویان خارجی به ۳۲۰ هزار نفر مورد تاکید قرار گرفته است. این پژوهش با هدف شناسایی چالش های اصلی در مسیر تحقق این هدف و ارائه راهبردهای عملیاتی انجام شده است.روش: این مطالعه با رویکرد ترکیبی و بر مبنای دو روش اصلی : مطالعه اسنادی شامل تحلیل برنامه های توسعه کشور، قوانین و مقررات ، و منابع علمی؛ پانل خبرگان شامل ۱۵ متخصص از مدیران امور بین الملل دانشگاه ها، اعضای هیئت علمی، و کارشناسان . چارچوب نظری پژوهش بر نظریه بین المللی سازی آموزش عالی و دیپلماسی علم و فناوری استوار بود.یافته ها: نتایج نشان داد که وضعیت کنونی با ۴۷,۴۰۰ دانشجوی بین المللی، فاصله قابل توجهی تا هدف تعیین شده دارد. چالش های اصلی شناسایی شده در سه سطح دسته بندی شدند: بین المللی (تحریم ها، محدودیت های مالی و بانکی، مسائل دیپلماتیک)، ملی (عدم هماهنگی نهادی، کمبود منابع مالی، ضعف زیرساخت ها)، و فروملی (محدودیت های دانشگاهی، مسائل آموزشی و فرهنگی).نتیجه گیری: دستیابی به هدف ۳۲۰ هزار دانشجوی بین المللی مستلزم اتخاذ راهبرد جامع و چندسطحی است که شامل اصلاحات قانونی، توسعه زیرساخت ها، بهبود خدمات دانشجویی، تقویت بازاریابی بین المللی، و ایجاد هماهنگی بین نهادی می باشد. پیشنهاد می شود برنامه ریزی مرحله ای با تمرکز بر رفع موانع فوری در کوتاه مدت، توسعه ظرفیت ها در میان مدت، و برندسازی در بلندمدت انجام شود.

کلیدواژه ها:

دیپلماسی علم و فناوری ، بین المللی سازی آموزش عالی ، جذب دانشجویان خارجی ، برنامه هفتم توسعه ، راهبردهای توسعه