مسئولیت اجتماعی دانشگاه با ابتناء بر تجارب دانشگاه های منتخب جهان: یک رویکرد متن کاوی

هدف: این پژوهش با هدف واکاوی مولفه های مسئولیت اجتماعی دانشگاه بر اساس تجارب دانشگاه های منتخب جهان انجام شده است.روش کار: پژوهش از حیث هدف، «اکتشافی»، از جهت روش گردآوری داده، «کیفی» از نوع اسنادی، و از نظر تجزیه وتحلیل داده از جنس «تحلیل محتوا» می باشد. میدان پژوهش متن اسناد، گزارش ها و مقالات در دسترس دانشگاه های منتخب جهان را شامل می شد. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند پس از شناسایی دانشگاه های واجد شرایط و از طریق واکاوی اسناد و پژوهش های مرتبط مولفه ها از اسناد مرتبط با پنج دانشگاه هاروارد، منچستر، نیوساوت ولز، پکن و کیوتو استخراج شد. داده ها پس از تلخیص اسناد، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و با استفاده از نرم افزار MAXQDA تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: از بین ۶۴۰ کد استخراج شده، مضمون های پایه(۶۰)، سازمان دهنده(۱۳) و فراگیر(۳) شناسایی شدندکه به ترتیب همکاری با جامعه محلی(۴۲)، ارائه برنامه ها و تسهیلات آموزشی، فرهنگی برای ساکنان محلی(۳۱)، اقدامات مبتنی بر عدالت اجتماعی در جامعه محلی(۲۷)، انجام پژوهش های اثرگذار(۲۵)، تاثیرجهانی(۲۴)، مدیریت شمول، فراگیری (۲۳)، برنامه ریزی برای ایجاد محیطی چندفرهنگی(۲۲) بیشترین فراوانی را داشته اند.نتیجه گیری: با استفاده از نتایج، چارچوب جامعی برای مسئولیت اجتماعی دانشگاه تدوین گردید که حاصل آن طبقه بندی سه دسته مضمون فراگیر ارزش های زمینه ساز مسئولیت اجتماعی دانشگاه، فرآیندهای مسئولیت اجتماعی دانشگاه و آثار مسئولیت اجتماعی دانشگاه بود. براساس تجارب حاصل از واکاوی دانشگاه های منتخب و یافته های پژوهش پیشنهاد می شود، متولیان و سیاست گذاران آموزش عالی ایران، بستر مناسبی را برای جانمایی مولفه های مسئولیت اجتماعی در رسالت، چشم انداز، برنامه های راهبردی و عملیاتی، متناسب با زیست بوم هر دانشگاه و برای ذینفعان درونی و برونی آن فراهم سازند.

کلیدواژه ها:

دانشگاه نسل چهارم ، مسئولیت اجتماعی دانشگاه ، متن کاوی