آکریلامید در موادغذایی و محیط زیست: مروری نقلی بر منابع، شناسایی، روش های تجزیه ای و کنترل

زمینه و هدف: آکریلامید به عنوان یک آلاینده نوظهور در اثر واکنش میلارد میان قندهای کاهنده و آسپاراژین در دمای بالا در موادغذایی تشکیل می شود. این ترکیب به شکل پلی آکریل آمیدها در صنایعی مانند تصفیه آب، حفاری و کشاورزی، به یک نگرانی جهانی در حوزه ی ایمنی غذایی و آلودگی های زیست محیطی تبدیل شده است. هدف مطالعه ی حاضر ارائه مروری نقلی بر حضور آکریلامید در مواد غذایی، بررسی مخاطرات بالقوه آن برای سلامت انسان و محیط زیست و تحلیل راهکارهای موجود و نوین برای شناسایی، کاهش و کنترل این ترکیب می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه ی مروری، با رویکردی جامع، به بررسی منابع و مکانیسم تشکیل آکریلامید، مسیرهای آلودگی محیطی، اثرات بهداشتی و زیست محیطی و روش های شناسایی آن پرداخته شد. هم چنین فناوری ها و راهکارهای کاهش آکریلامید ازجمله جعبه ابزار آکریلامید و اصلALARA، مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: آکریلامید دارای پتانسیل سرطان زایی، سمیت عصبی، ژنوتوکسیک و اختلال در تولیدمثل است و حضور آن در زنجیره ی غذایی و منابع آب، خطری جدی برای سلامت عمومی به شمار می آید. یافته ها نشان می دهد برای کنترل اثربخش این آلاینده، نیاز به هماهنگی و مشارکت بین سیاست گذاران، صنایع غذایی، محققان و نهادهای نظارتی، تدوین و استقرار استانداردهای به روز و بهره گیری از جدیدترین دستاوردهای علمی وجود دارد.نتیجه گیری: مدیریت موثر آکریلامید نیازمند رویکردی چندبعدی مبتنی بر همکاری میان بخش های علمی، صنعتی و نظارتی است. استفاده از دانش روز، استقرار استانداردهای بین المللی و به کارگیری فناوری های نوین می تواند به کاهش معنادار مواجهه انسانی و حفظ سلامت عمومی کمک کند.

کلیدواژه ها:

آکریلامید ، آلاینده نوظهور ، ایمنی غذایی ، خطرات زیست محیطی ، جعبه ابزار آکریلامید ، LC-MS ، GC-MS ، اصل ALARA