نقش ادبیات فارسی در پرورش تفکر خلاق و تخیل ادبی کودکان و نوجوانان

ادبیات فارسی، به عنوان یکی از غنی ترین و عمیق ترین گنجینه های فرهنگی و هنری جهان، نقشی بی بدیل در پرورش تفکر خلاق و تخیل ادبی کودکان و نوجوانان ایفا می کند. این ادبیات، با دربرگیری انواع ژانرها از شعر و داستان تا تمثیل و اسطوره، بستری غنی برای رشد ذهنی، عاطفی و شناختی نسل های جدید فراهم می آورد. مطالعه ی متون ادبی فارسی، چه در قالب آثار کلاسیک همچون شاهنامه، مثنوی و گلستان و چه در آثار معاصر کودک و نوجوان، به مخاطب کمک می کند تا فراتر از واقعیت روزمره بیندیشد، امکان های تازه ای را در جهان تصور کند و میان عقل و احساس، منطق و خیال پیوندی خلاقانه برقرار سازد. مقاله ی حاضر با رویکردی مروری و تحلیلی، به بررسی نقش ادبیات فارسی در رشد تفکر خلاق و تخیل ادبی می پردازد و با تحلیل پژوهش های نظری و تجربی انجام شده در این حوزه، نشان می دهد که مواجهه ی کودک و نوجوان با ادبیات فارسی نه تنها سبب گسترش دایره ی واژگان و بهبود مهارت های زبانی می شود، بلکه ذهن آنان را برای کشف روابط تازه، درک نمادها و خلق معناهای جدید آماده می کند. این مقاله تاکید دارد که در فرآیند آموزش، توجه به عناصر زیباشناختی و تخیلی آثار ادبی، راهی موثر برای تقویت تفکر واگرا، خلاقیت زبانی و توان بازآفرینی ادبی در دانش آموزان است. یافته های مرورشده نشان می دهد که بهره گیری از شعر و نثر ادبی فارسی در برنامه های درسی می تواند به تربیت نسلی منجر شود که نه تنها توانایی تحلیل و استدلال دارد، بلکه قدرت تخیل، نوآفرینی و آفرینش معنا را در خود پرورش داده است. در نتیجه، ادبیات فارسی را باید نه فقط به عنوان موضوعی درسی، بلکه به مثابه ابزار تربیتی و هنری برای رشد ذهنی و عاطفی نسل جوان مورد توجه قرار داد.

کلیدواژه ها:

ادبیات فارسی ، تفکر خلاق ، تخیل ادبی ، کودکان و نوجوانان ، پرورش ذهنی ، آموزش ادبیات ، خلاقیت زبانی.