مقایسه تاثیر آموزش روش درمان شناختی- رفتاری و تن آرامی عضلانی (ریلکسیشن) در کاهش علائم نشانگان خستگی مزمن در پرستاران

مقدمه: اولین تکنیک آرام­ سازی عضلات بدن ، تن ­آرامی است و روش دیگر جهت بهبود خستگی مزمن، روش درمانی شناختیرفتاری می­ باشد. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثر بخشی دو روش درمان روانشناختی (درمان شناختی–رفتاری) و تن­ آرامی عضلانی (ریلکسشن) در کاهش علائم نشانگان خستگی مزمن در پرستاران بود. مواد و روش­ ها: روش تحقیق  نیمه ­آزمایشی با گروه کنترل و آزمایش بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه پرستاران شاغل در بیمارستان های دولتی شهر تهران تشکیل می­ دادند. نمونه تحقیق شامل ۳۶  نفر در دو گروه کنترل و ۳۶  نفر در دو گروه آزمایش است.  روش نمونه­ گیری به صورت در­دسترس بود. ابتدا در هر دو گروه کنترل و دو گروه آزمایشی خستگی پرستاران  با پرسشنامه خستگی چالدر (۱۹۹۳) قبل از انجام آموزش درمان شناختی–رفتاری و تن­آرامی عضلانی با پیش ­آزمون مورد ارزیابی قرار گرفت، سپس گروه آزمایش اول در ۶ جلسه ۱ ساعته در معرض آموزش درمانی شناختی–رفتاری و گروه آزمایش دوم در ۶ جلسه ۱ ساعته در معرض آموزش تن­آرامی عضلانی قرار گرفتند و دوباره پرسشنامه خستگی در هر ۴ گروه با پس آزمون مورد ارزیابی قرار گرفت. تحلیل داده­ها با نرم­افزار Spss۱۸ و آزمون t  مستقل و وابسته و تحلیل کوواریانس انجام شد. یافته­ ها: یافته ­های پژوهش نشان داد آموزش درمان شناختی–رفتاری و تن­ آرامی عضلانی تدریجی بر کاهش خستگی پرستاران تاثیر معنی ­داری داشته است. با توجه به مجذور ضریب ایتا در سطح ۰۵/۰= α میزان تاثیر آموزش درمان شناختی - رفتاری بر کاهش خستگی پرستاران ۶/۷۹ درصد می باشد. بین کاهش خستگی دو گروه که تحت آموزش های متفاوت بودند در سطح معنی داری ۰۵/۰= α تفاوت معنی داری وجود ندارد. بحث و نتیجه­ گیری:    کاهش خستگی در گروهی که تحت آموزش درمان شناختی-رفتاری بوده­اند، بیشتر از کاهش خستگی در گروهی که تحت آموزش  تن­آرامی عضلانی تدریجی بوده­اند می ­باشد، ولی این تفاوت از نظر آماری معنی دار نیست.

کلیدواژه ها:

cognitive-behavioral therapy ، muscular relaxation ، chronic fatigue syndrome ، nurses ، درمان شناختی – رفتاری ، تن آرامی عضلانی ، نشانگان خستگی مزمن ، پرستاران