مرور مطالعات آثار آموزش فلسفه به کودکان و نوجوانان

چکیده آموزش فلسفه به کودکان و نوجوانان در دهه های اخیر به عنوان رویکردی نوین در تربیت فکری، اخلاقی و اجتماعی مورد توجه نظام های آموزشی و پژوهشگران قرار گرفته است. این نوع آموزش با هدف پرورش تفکر انتقادی، خلاقانه و مراقبانه، زمینه ساز رشد شناختی، عاطفی و اجتماعی در دانش آموزان می شود. مطالعات نشان داده اند که مشارکت در گفت وگوهای فلسفی، توانایی استدلال، تحلیل مسائل پیچیده، و همدلی را در کودکان تقویت می کند. همچنین، آموزش فلسفه به عنوان بستری برای تمرین دموکراسی، احترام به تفاوت ها و تقویت هویت فردی شناخته شده است. در این مقاله، با رویکرد مروری و تطبیقی، به بررسی آثار آموزش فلسفه بر ابعاد مختلف رشد کودکان و نوجوانان پرداخته می شود. تمرکز اصلی بر تحلیل مطالعات منتشرشده از سال ۲۰۱۵ تا کنون است که به بررسی تاثیرات شناختی، روان شناختی، اجتماعی و آموزشی این رویکرد پرداخته اند. همچنین، تفاوت های فرهنگی و ساختاری در اجرای برنامه های فلسفه برای کودکان در کشورهای مختلف مورد بررسی قرار می گیرد. هدف این مقاله، ارائه تصویری جامع از دستاوردها، چالش ها و چشم اندازهای آموزش فلسفه در سنین مدرسه ای است تا زمینه ساز تصمیم گیری های علمی و سیاست گذاری های آموزشی در ایران و سایر کشورها باشد. یافته ها نشان می دهند که آموزش فلسفه نه تنها موجب بهبود عملکرد تحصیلی می شود، بلکه نقش مهمی در ارتقاء سلامت روان، انسجام اجتماعی و توانمندسازی نسل آینده ایفا می کند. آموزش فلسفه همچنین به رشد هویت فردی، خودآگاهی، و تربیت اخلاقی کودکان کمک می کند و آن ها را برای مشارکت فعال در جامعه آماده می سازد. با توجه به چالش های موجود در نظام های آموزشی، از جمله ضعف در پرورش تفکر مستقل و اخلاق مداری، آموزش فلسفه می تواند به عنوان راهکاری موثر در اصلاح و ارتقاء کیفیت آموزش عمومی مورد توجه قرار گیرد. این مقاله با ارائه منابع علمی معتبر و جدید، بستری برای پژوهش های آتی و توسعه برنامه های آموزشی فراهم می آورد و می تواند به عنوان مرجع تصمیم گیری برای مدیران، معلمان و سیاست گذاران آموزشی مورد استفاده قرار گیرد. .

کلیدواژه ها:

آموزش فلسفه کودکان ، تفکر انتقادی ، هویت فردی ، تربیت اخلاقی