بررسی و تحلیل تاثیرگذاری عوامل ژئوپلیتیک بر روابط نظامی ایران و پاکستان

آشنایی با کدهای ژئوپلیتیک کشورهای همسایه نقش موثری در اتخاذ سیاست خارجی و سیاست گذاری دفاعی متناسب دارد. در این میان، شناخت عوامل ژئوپلیتیکی تاثیرگذار بر روابط نظامی با کشور پاکستان از اولویت های مهم سیاست خارجی و دفاعی کشور ایران است، که می تواند با شناخت دقیق نوع و میزان تاثیرگذاری عوامل ژئوپلیتیکی بر روابط نظامی دو کشور، بسترساز اتخاذ راهبردهای مناسب در راستای تامین منافع ژئوپلیتیکی کشور باشد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل ژئوپلیتیکی تاثیرگذار بر روابط نظامی دو کشور ایران و پاکستان و شناخت مهم ترین ابعاد و مولفه های تاثیرگذار بر روابط دو کشور و تعیین اولویت و اهمیت هرکدام از مولفه ها صورت گرفته است. با توجه به ماهیت موضوع پژوهش حاضر و مولفه های مورد بررسی در آن، روش اجرای پژوهش حاضر از نوع ترکیبی ( کیفی- کمی) و از نظر هدف کاربردی است که روش پژوهش در بخش کیفی توصیفی- تحلیلی بوده و در بخش کمی از روش تحلیل سلسه مراتبی تاپسیس استفاده شد. این پژوهش از عوامل مهم ژئوپلیتیکی شامل: عوامل ژئواستراتژیک، ژئوکالچر، ژئواکونومیک و هیدروپلیتیک به همراه ۲۹ مولفه در سه معیار اصلی : ۱. میزان اهمیت،۲. بسترسازی مثبت ۳. مداخله گری استفاده و مورد بررسی، تحلیل و رتبه بندی قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده مشخص شد عوامل ژئواستراتژیک با کسب میانگین نمره ۳۰ در جایگاه نخست تاثیرگذاری و پس از آن عوامل ژئوکالچر با کسب نمره میانگین ۲۸ در جایگاه دوم و پس از آن عوامل ژئواکونومیک با کسب نمره ی میانگین ۲/۲۷ در جایگاه سوم تاثیرگذاری و نهایتا عوامل هیدروپلیتیک با کسب نمره ۸/۱۴ در جایگاه چهارم قرار دارند.

کلیدواژه ها:

جمهوری اسلامی ایران ، جمهوری اسلامی پاکستان ، عوامل ژئوپلیتیک ، تاثیرگذاری ، روابط نظامی