ارزیابی تاثیرمداخله آموزشی بربهبود مدیریت پسماند بیمارستانی ( مطالعه موردی : بیمارستان کمالی کرج، استان البرز )

پیشینه و هدف: پسماند های بیمارستانی به عنوان یکی از چالش های مهم در حوزه مدیریت پسماند در سیستم های بهداشتی محسوب می شود. چنین پسماند هایی به دلیل وجود مواد عفونی، شیمیایی و خطرناک، که می تواند به طور عمیق بر سلامت عمومی و محیط زیست تاثیر بگذارد، به شیوه های مدیریت تخصصی و کارآمد نیاز دارد. در این زمینه، آموزش به عنوان ابزاری ضروری در ارتقای کمی و تفکیک پسماند بیمارستانی شناخته شده است. آموزش محیطزیست عبارت است از فرایند شناسایی ارزشها و توضیح مفاهیم با هدف ایجاد مهارتها و نگرشهای ضروری برای درک و احترام به روابط متقابل میان انسان، فرهنگ او و محیطزیست پیرامون اوست. هدف ازین مطالعه بررسی تاثیر آموزش به شیوه یادگیری ترکیبی به پرسنل درگیر در فرآیند مدیریت پسماند از لحاظ کمیت و تفکیک دربیمارستان کمالی می پردازد و به دنبال شناسایی راهکارهای موثر در ارتقاء مدیریت پسماند در مراکز درمانی است.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مداخله ای شبه تجربی با تجزیه و تحلیل قبل و بعد برای مقایسه تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر الگوی ترکیبی بر آگاهی و نگرش و عملکرد( میزان تولید و تفکیک پسماند ) پرسنل بیمارستان کمالی کرج می باشد. حجم نمونه به روش تمام شماری عبارت بودند از ۱۷ گروه ۳۰نفره با مجموع کل ۴۸۰ نفر شامل پرسنل درگیر در تولید، جمع آوری و انتقال پسماند (شامل پرستاران، کمک پرستاران، خدمات، تکنسین های آزمایشگاه، تکنسین های رادیولوژی و کارکنان بهداشتی) بودند. مداخله ها شامل ساختار آموزش با استفاده از رویکرد یادگیری ترکیبی است که هر دو روش های متعارف و از دور را ادغام می کند. مطالب آموزشی از کتاب راهنمای مدیریت پسماند نوشته شده توسط جورج چوبانوگلوس و منابع بهداشت محیط شغلی گرفته شده است. دوره قبل از مداخله از فروردین تا شهریور ۱۴۰۲ در نظر گرفته شد و زمان ارزیابی پس از مداخله از مهرتا اسفند ۱۴۰۲ بود.برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد مطالعه صادقی و همکاران (۲۰۲۰) استفاده شد. تجزیه و تحلیل توصیفی و داده های کمی با میانگین (کیلوگرم در ماه) و انحراف معیار (SD) توصیف شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های کولموگروف -اسمیرنف و تی و همچنین نرم افزارهای Excel و Spss.۱۲ انجام شده است.نتایج: یافته های این پژوهش نشان داد مداخله آموزشی مبتنی بر روش ترکیبی می تواند بر افزایش آگاهی و نگرش و عملکرد ( میزان پسماند و تفکیک) مشارکت کنندگان تاثیر داشته باشد. همچنین این مطالعه گزارش داد میزان کل تولید پسماند از ۴۰۶۳۸ کیلوگرم در ماه پس از مداخله به ۳۴۱۶۰ کیلوگرم درماه رسید. بیشترین کاهش در میزان پسماند به ترتیب عفونی ، شیمیایی دارویی و عادی است. هم چنین نتایج بهبود تفکیک پسماند به میزان ۶/۲۶% را برآورد کرد.بحث: در پژوهش حاضر نتایج، حاکی از تاثیر مثبت این مداخله آموزشی در حیطه ی شناختی، نگرشی و عملکردی در زمینه تولید و انجام تفکیک پسماند بودکه نشان می دهد یک برنامه آموزشی با الگوی ترکیبی با ساختار مناسب می تواند به طور قابل توجهی میزان وتفکیک پسماند را بهبود بخشد و پایداری زیست محیطی را در محیط بیمارستان ترویج کند.

کلیدواژه ها:

"آموزش محیط زیست" ، "یادگیری ترکیبی" ، "مدیریت پسماند بیمارستانی" ، "مراکز آموزشی درمانی" ، "بیمارستان کمالی"