تاثیر هوش مصنوعی بر فرآیند برنامه ریزی در مسائل،چالش ها و راهکارها

هوش مصنوعی (AI) دیگر صرفا یک فناوری نوظهور نیست؛ بلکه به مثابه نیرویی تعیین کننده در بازآفرینی فرآیندهای عقلانی، مدیریتی و تصمیم گیری جمعی عمل می کند. در این مقاله تحلیلی، تلاش شده است تا از منظر نظریه های تلفیقی ویگوتسکی، بندورا، دیویی، راجرز، فرایر، نوسبام، سن و نظریه خودتعیین گری دسی و رایان، تاثیر هوش مصنوعی بر الگوی برنامه ریزی در سازمان ها، سیستم های آموزشی و ساختارهای سیاست گذاری بررسی شود. مقاله نشان می دهد که ورود هوش مصنوعی، به ویژه در قالب الگوریتم های پیش بینی، تحلیل داده، و سیستم های تصمیم یار، موجب تحول بنیادین در چهار محور اصلی برنامه ریزی یعنی «پیش بینی»، «تخصیص منابع»، «ارزیابی مسیر» و «بازنگری راهبردی» شده است. از سوی دیگر، ظهور AI با چالش هایی همچون مسئله اخلاقی در تصمیم گیری، بحران شفافیت داده ها، وابستگی سازمانی به ماشین، و تضعیف خلاقیت انسانی همراه است. تحلیل نظری مقاله بر این بنیان استوار است که هرچند هوش مصنوعی امکان افزایش دقت و بهینه سازی فرآیند برنامه ریزی را فراهم می کند، اما فقدان بعد انسانی در تفسیر نتایج و تاکید صرف بر مدل های کمی، می تواند موجب گسست معرفتی در آموزش و مدیریت تربیتی شود. بر این اساس، راهکارهای کلیدی پیشنهادی عبارت اند از: توسعه سواد داده ای معلمان و مدیران، تلفیق رویکردهای انسان محور با مدل های الگوریتمی، طراحی چارچوب های اخلاقی و شفاف برای تصمیم گیری خودکار، و تقویت نقش تفکر انتقادی در فرایند برنامه ریزی فناورانه. نتیجه مقاله تاکید دارد که آینده برنامه ریزی، نیازمند همسازی میان خرد انسانی و هوش مصنوعی است؛ زیرا تنها در این تعامل متوازن است که می توان میان کارآمدی فناورانه و معنا مندی انسانی، پیوندی پایدار برقرار ساخت.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، برنامه ریزی ، چالش های مدیریتی ، تحلیل داده ، اخلاق فناوری ، یادگیری انسان محور.