ارتباط بین مهارت های مدیریت استرس و سطح انگیزه و عملکرد تحصیلی دانش آموزان

مدیریت استرس در ساحت تربیت معنادار، نه صرفا یک مهارت روانی بلکه عاملی بنیادین در رشد انگیزه درونی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان است. در فضای آموزشی ایران، جایی که فشارهای بیرونی و انتظارات تحصیلی گاه منجر به اضطراب مزمن می شود، توانایی مهار استرس و بازشناسی عواطف، به مثابه پیش شرط خودتنظیمی یادگیری اهمیت خاصی دارد. مقاله حاضر با رویکردی تحلیلی به بررسی ارتباط میان مهارت های مدیریت استرس، انگیزش تحصیلی و عملکرد یادگیری پرداخته و تلاش می کند از منظری تلفیقی، تبیینی جامع از سازوکار تعامل میان ابعاد هیجانی و شناختی ارائه دهد. چارچوب نظری این پژوهش از تلفیق آراء ویگوتسکی (یادگیری اجتماعی و میان ذهنیت)، بندورا (خودکارآمدی)، پیاژه (رشد شناختی)، راجرز (یادگیری انسانی)، دیویی (تجربه و تامل)، فرایر (آگاهی انتقادی)، نوسبام (تربیت عاطفی)، سن (توانمندی)، و نظریه خودتعیین گری دسی و رایان (انگیزش درونی) شکل گرفته است. تحلیل نشان می دهد که مدیریت موثر استرس با افزایش احساس خودکارآمدی، کنترل درونی و معنا بخشی به تجربه یادگیری، موجب ارتقای انگیزه و کیفیت عملکرد تحصیلی می شود. دانش آموزی که مهارت بازشناسی و جهت دهی هیجانات خود را دارد، قادر است موقعیت های فشاری را به فرصت های رشد ذهنی بدل کند. در نتیجه، کلاس درس به محیطی عاطفی، انعطاف پذیر و تقویت کننده انگیزش بدل می گردد، نه صحنه رقابت اضطراب آور. بر پایه این دیدگاه، ارتقای برنامه های آموزش مهارت های زندگی در مدارس ایران ضرورت دارد تا استرس از عاملی بازدارنده به منبعی برای رشد خودشناسی و تعامل سازنده بدل شود.

کلیدواژه ها:

مدیریت استرس ، انگیزش تحصیلی ، عملکرد یادگیری ، خودتعیین گری ، خودکارآمدی ، رشد هیجانی