پهنه بندی آسیب پذیری شهرهای مرزی استان آذربایجان غربی با رویکرد آمایشی دفاعی

پژوهش حاضر با هدف تحلیل فضایی شهرهای مرزی استان آذربایجان غربی با نگاهی بر آمایشی دفاعی صورت پذیرفته است. منطقه مورد مطالعه، به دلیل ویژگی های جغرافیایی (کوهستانی و صعب­العبور) و اقتصادی خاص خود، دارای پتانسیل های قابل توجهی برای توسعه در بخش­های مختلف است. در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است. داده های مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای، اسناد و پرسش­نامه کارشناسان جمع آوری شده و برای تحلیل داده ها از نرم افزار ArcGIS و Excel استفاده شده است. لازم به توضیح بوده که در این مطالعه با استفاده از ۱۴ شاخص در دو بخش طبیعی و انسان­ساز تاثیرگذار بر عامل امنیتی دفاعی با رویکرد آمایش دفاعی به بررسی وضعیت فضایی شهرهای مرزی واقع در شهرستان­های ۹گانه مرزی استان آذربایجان غربی پرداخته شده است. نتایج نشان داد با رویکرد آمایش دفاعی از کل محدوده مورد مطالعه (مجموع شاخص­های طبیعی و انسان­ساز)، ۶۶/۵ درصد (۱۲۷۵ کیلومترمربع) در سطح آسیب پذیری خیلی کم، ۴۹/۲۵ درصد (۵۷۳۶ کیلومترمربع) در سطح آسیب پذیری کم و ۶۷/۱۹ درصد (۴۴۲۶ کیلومترمربع) در سطح آسیب پذیری متوسط قرار گرفته است. همچنین، ۰۶/۳۶ درصد (۸۱۱۴ کیلومترمربع) از محدوده مورد بررسی در سطح آسیب پذیری زیاد قرار گرفته است که می تواند نگرانی هایی را در خصوص امنیت و نیاز به تدابیر حفاظتی ایجاد نماید و ۱/۱۳ درصد (۲۹۴۹ کیلومترمربع) در سطح آسیب پذیری خیلی زیاد واقع شده است و نیازمند توجه ویژه و اقدامات فوری است. این نتایج نشان دهنده نیاز به بررسی و مدیریت بهتر منابع و زیرساخت ها در نواحی با سطح آسیب پذیری بیشتر است تا بتوان از وقوع بحران ها و تهدیدات احتمالی جلوگیری کرد. همچنین، توجه به نواحی با سطح آسیب پذیر کمتر، می تواند به تقویت زیرساخت ها و بهبود شرایط زندگی در این مناطق کمک کند.

کلیدواژه ها:

تحلیل فضایی ، شهرهای مرزی ، مناطق کوهستانی ، آمایش دفاعی ، آذربایجان غربی