بررسی آزمون های ناجی در چهل قانون عشق: خوانش ساختاری ظهور مهدی موعود از منظر لوی-استروس

کلود لوی- استروس(1908-2009)، پدر انسان شناسی ساختاری؛ با تحلیل ساختارهای دوگانه ذهن بشر در اسطوره ها، خویشاوندی و آیین ها، نشان داد فرهنگ ها از الگوهای جهانی مشترک پیروی می کنند. آثار کلیدی او اسطوره شناسی ها و اسطوره و معنا است. این پژوهش با بهره گیری از چارچوب انسان شناسی ساختاری کلود لوی- استروس، تقابل دوگانه « ناجی- شیطان» را در رمان «چهل قانون عشق» الیف شافاک واکاوی می کند. فرضیه ی بنیادین آن است که خداوند از ابتدای حیات بشریت، ناجی ای در برابر شیطان قرار داده تا انسان را از گمراهی برهاند. در این راستا، آزمون های زندگی اعم از شکست های عاطفی، بحران های هویتی، بازی های روزگار و... مانند کلاس های آماده سازی برای ملاقات با ناجی عمل می کنند. در لایه ی تاریخی- عرفانی رمان، شمس تبریزی به عنوان ناجی فردی مولانا ظاهر می شود؛ ناجی ای که تنها پس از تحمل آزمون های غرور، تنهایی و سوختن قابل شهود می گردد. در لایه ی معاصر، الا با عبور از آزمون های خیانت، افسردگی و جستجوی بی پایان، به ملاقات معنوی با شمس ( از طریق نامه ها و تحول درونی) نائل می گردد. پژوهش حاضر این الگو را به ظهور مهدی موعود (عج) تعمیم می دهد و پیشنهاد می کند که بحران های جهانی امروز – ظلم، بی معنایی، گناه جمعی – آزمون های جمعی بشریت برای ملاقات با ناجی نهایی هستند. این مطالعه برای نخستین بار خوانش ساختاری ظهور مهدویت را از دل رمان شافاک استخراج کرده و پلی میان عرفان سنی (شمس- مولانا) و انتظار شیعی می سازد.

کلیدواژه ها:

آزمون های ناجی ، انسان شناسی ساختاری ، تقابل ناجی و شیطان ، چهل قانون عشق ، ظهور مهدی موعود