مروری بر نظریه های توسعه اقتصادی شهری و دلالت های آن برای مدیریت مالی شهرداری ها

مناطق شهری به عنوان موتورهای محرک توسعه اقتصادی نقش حیاتی در جوامع مدرن ایفا می کنند. با این حال، سیستم های مالی شهرداری ها در ایران، به ویژه در کلان شهرهایی مانند رشت، تهران، مشهد و اصفهان، با چالش هایی همچون وابستگی به درآمدهای ناپایدار، ضعف در بودجه ریزی و عدم بهره برداری از ابزارهای مالی نوین مواجه هستند. این پژوهش نظری با هدف مرور نظام مند نظریه های توسعه اقتصادی شهری و استخراج دلالت های آن ها برای مدیریت مالی شهرداری ها انجام شده است. اهداف فرعی شامل شناسایی نقاط قوت و ضعف نظریه ها، بررسی انطباق آن ها با شرایط ایران و ارائه چارچوب نظری بومی است.روش شناسی پژوهش بر پایه مطالعات کتابخانه ای و تحلیل محتوای کیفی استوار است. منابع معتبر داخلی و خارجی، از جمله مقالات ISI و Scopus، برای تعریف مفاهیم کلیدی مانند توسعه اقتصادی شهری، مدیریت مالی شهرداری ها، درآمد پایدار شهری، عدالت فضایی و تاب آوری مالی شهری بررسی شدند. مبانی نظری شامل نظریه های کلاسیک (مانند مکان مرکزی کریستالر و قطب رشد پرو) و معاصر (مانند توسعه درون زا، اقتصاد شهری جدید، عدالت فضایی، تاب آوری شهری، شهر هوشمند، نئوکلاسیک رشد شهری، حکمرانی شهری و توسعه پایدار شهری) تحلیل گردید.یافته ها نشان می دهد که این نظریه ها دلالت های عملی برای شهرداری ها دارند؛ از جمله تمرکز بر قطب های رشد برای جذب سرمایه، ادغام نوآوری و فناوری برای تنوع درآمدی، تضمین عدالت فضایی برای کاهش نابرابری ها و تقویت تاب آوری مالی از طریق حکمرانی مشارکتی. چارچوب نظری پیشنهادی روابط علت و معلولی بین متغیرها (مانند درآمد پایدار به عنوان متغیر مستقل و توسعه اقتصادی به عنوان متغیر وابسته) را مدل سازی کرده و عدالت فضایی را به عنوان متغیر تعدیل کننده معرفی می کند.در بحث، تاکید بر بومی سازی این نظریه ها برای حل چالش های ایران، مانند وابستگی به عوارض ساخت وساز، شده است. نتیجه گیری حاکی از آن است که گذار به رویکردهای پایدار و عادلانه می تواند پایداری مالی و کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا دهد. پیشنهادها شامل انجام تحقیقات تجربی با داده های پنلی و سیاست گذاری مبتنی بر مشارکت فعال بخش خصوصی است.

کلیدواژه ها:

توسعه اقتصادی شهری ، مدیریت مالی شهرداری ها ، درآمد پایدار ، عدالت فضایی