بازطراحی راهبردی فضاهای میانی شهری برای ارتقای همبستگی اجتماعی و سازگاری اقلیمی در مقیاس محله ای

فضاهای میانی شهری به عنوان لایه های واسط پویا در بافت محله ای، فرصتی بی بدیل برای بازسازی روابط اجتماعی و انطباق با الزامات اقلیمی نوظهور فراهم می آورند. این فضاها که شامل کوچه های نیمه باز، حیاط های اشتراکی و گذرگاه های محلی می شوند، در شهرهای ایران معاصر، با چالش هایی چون گرمایش فزاینده و کاهش تعاملات همسایگی روبرو هستند. بر اساس پژوهش های اخیر، بازطراحی این فضاها می تواند همبستگی اجتماعی را از طریق ایجاد گره های تعاملی فراگیر تقویت کند و سازگاری اقلیمی را با استراتژی های سبز چندعملکردی ارتقا دهد. این مقاله چارچوبی راهبردی نوین پیشنهاد می کند که بر همگرایی زیرساخت های طبیعی مانند باغ های نفوذپذیر و فرآیندهای جامعه محور استوار است.با تکیه بر کاوش های موردی از بافت های ایرانی، مانند بلوار بهشت بروجرد که انعطاف پذیری و تنوع زیستی را در طراحی فضاهای سبز اولویت می بخشد، و الگوهای جهانی مانند رویکردهای شبکه شهرهای قوی که فضاهای عمومی را چندمنظوره می سازد، آشکار می شود مداخلات هدفمند گره های تعاملی پویا می آفرینند و مکانیسم های تعدیل حرارتی و مدیریت سیل را نهادینه می سازند. برای نمونه، در منطقه ۲۲ تهران، طراحی فضاهای چندعملکردی تعاملات اجتماعی را افزایش داده و محیط زیست را حفظ می کند. همچنین، مدیریت تناسبات پوسته ای در فضاهای باز محلات، آسایش اقلیمی را با حضورپذیری اجتماعی همگرا می سازد .این رویکرد برنامه ریزان شهری را به خلق محله های همگرا و مقاوم سوق می دهد، با تاکید بر کاربرد عملی در زمینه های شهری ایران معاصر، جایی که احیای حیاط های سنتی در مجتمع های مسکونی، حس تعلق را بازمی گرداند و پایداری اجتماعی را با انطباق زیست محیطی پیوند می زند. در نهایت، این چارچوب نه تنها روابط میان فردی را برمی انگیزد، بلکه محله ها را به کانون های تاب آور در برابر تغییرات جهانی تبدیل می کند، با پتانسیل تحول آفرین برای برنامه ریزی آینده.

کلیدواژه ها:

فضاهای میانی شهری ، همبستگی اجتماعی ، سازگاری اقلیمی ، بازطراحی محله ای ، پایداری شهری