مدل تصمیم سازی مشارکتی در برنامه ریزی شهری برای ارتقای پایداری و قابلیت اجرا: از کارگاه محلی تا سناریونویسی

این مدل چرخه ای نوین از مشارکت شهروندی را ترسیم می کند که بازخوردهای واقعی شهروندان از سامانه های شکایات مانند چشم شهروند زنجان و سامانه ۱۳۷ را به سناریوهای آینده نگرانه پایدار پیوند می زند. با ادغام ابزارهای دیجیتال مانند اپلیکیشن های پیگیری مشکلات شهری و کارگاه های محلی در محلاتی همچون اسلام آباد زنجان، شفافیت فرآیندهای تصمیم گیری نهادینه شده و پاسخگویی مدیران شهری عملیاتی می گردد. این رویکرد، شهروندان را از گزارش دهندگان ساده به شرکای خردمند در تدوین سناریوهای شهر سبز تبدیل می کند، جایی که اولویت های بومی مانند حفظ فضای سبز و تفکیک پسماند از دل گفتگوهای محله ای بیرون کشیده شده و به برنامه های اجرایی راهبردی هدایت می شود. تجربیات عملی در شهرهایی همچون زنجان با اپلیکیشن چشم شهروند که امکان ثبت عکس دار مشکلات و پیگیری فوری فراهم آورده، و سنندج با شورای راهبری مشارکتی در طرح جامع شهری، الگویی تعمیم پذیر برای حکمروایی خوب شهری ارائه می دهد. این مدل بر پایه اصول نردبان مشارکت، چرخه بازخورد دیجیتال را با سناریونویسی گروهی ترکیب کرده تا عدالت فضایی تقویت شود، تعارض منافع کاهش یابد و شهرهایی تاب آور با تمرکز بر پایداری زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی پدید آید. در نهایت، مدیران شهری با اجباری کردن رضایت سنجی پس از حل مسائل و به روزرسانی سالانه سناریوها، می توانند از این چرخه پویا برای ارتقای کیفیت زندگی بهره برند، رویکردی که در پژوهش های داخلی مانند برنامه ریزی مردم محور و حکمروایی خوب شهری سیویلیکا و نشریه دانشگاه اصفهان ریشه دارد و با تجربیات جهانی همخوانی کامل نشان می دهد. این مدل نه تنها چالش های تمرکزگرایی را مرتفع می سازد، بلکه خرد جمعی را موتور اصلی توسعه پایدار قرار می دهد تا شهرهای ایران به سوی آینده ای پاسخگو و هم آفرین گام بردارند.

کلیدواژه ها:

تصمیم سازی مشارکتی ، بازخورد شهروندی ، سناریونویسی گروهی ، پایداری شهری ، شفافیت دیجیتال