ارزیابی سمیت حاد و سمیت دوز های مکرر اسانس کرفس کوهی (کلوس) در موش صحرایی ماده

مقدمه: در این تحقیق سمیت حاد و دوزهای مکرر اسانس بخش­های هوایی گیاه کرفس کوهی به عنوان یکی از گونه­ های نادر گیاهی ایران با کاربردی گسترده تعیین شد. مواد و روش­ ها:برای بررسی اثرات بالینی، خون­ شناسی، بیوشیمیایی، نکروپسیک و هیستوپاتولوژیک اسانس کرفس کوهی (کلوس)، بخش ­های هوایی کلوس از ارتفاعات شهرکرد در استان چهارمحال و بختیاری در بهار سال ۱۳۹۸، گردآوری و پس از اختصاص کد هرباریومی، پودر خشک آن با استفاده از آب مقطر و دستگاه کلونجر تهیه گردید. سمیت حاد با دستورالعمل OECD۴۲۳ و سمیت دوزهای مکرر با دستورالعمل OECD ۴۰۷ روی رت­های ویستار ماده در مدت ۲۸ روز با روش تزریق داخل صفاقی تعیین شد. یافته­ ها: در مطالعه سمیت حاد با دوز ۲۰۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم و در ۲۴ ساعت اول مرگ و میر و پاسخ سمی دیده نشد. در مطالعات سمیت حاد تاخیری نیز (در دوره ۱۴ روزه پیگیری)، اثرات ناخواست ه­ای دیده نشد. در مطالعه سمیت دوزهای مکرر (با دوزهای ۵ و ۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم)، افزایش معنی­ دار وزن موش­ های گروه دوز ۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم با برخی شواهد اولیه مرتبط با سمیت کبدی همراه بود اما سایر ارگان­ ها از جمله کلیه، قلب، ریه و طحال نسبت به گروه کنترل تفاوتی نداشتند و شواهد اولیه آسیب کلیوی دوز  ۵ میلی گرم بر کیلوگرم با مطالعه شواهد بافتی تایید نشد. بحث و نتیجه­ گیری: براساس نتایج مطالعه حاضر ،اسانس کلوس با دوز روزانه کمتر از  ۵ میلی گرم بر کیلوگرم  می­تواند به عنوان محدوده  ایمن این اسانس  در صنایع دارویی و غذایی برای مصارف انسانی در نظر گرفته شود.

کلیدواژه ها:

Kelussia odoratissima Mozaff ، Kelussia ، Acute toxicity ، Repeated dose toxicity ، Essential Oil ، Klows ، اسانس ، کرفس کوهی ، کلوس ، سمیت حاد ، سمیت دوزهای مکرر ، دوز ایمن ، موش صحرایی ماده